એક શખ્સે પોતાના નામ માટે વહેવડાવ્યું ભારતીયોનું લોહી, હકીકત સામે આવતા દાયકાઓ બાદ યુનિવર્સિટીએ માંગી માફી

  • February 20, 2024 06:18 PM 
Aajkaal Daily (Desh Pardesh Ni Aajkaal)

યેલ યુનિવર્સિટીનો પાયો હજારો અને લાખો ગુલામોનું લોહી વહેવડાવીને બનાવવામાં આવ્યો હતો. યેલ, આજે વિશ્વની ટોચની યુનિવર્સિટીઓમાં સ્થાન ધરાવે છે, તેનું નામ એક શ્વેત માણસથી મળ્યું જેણે ભારતીયોનું લોહી ચૂસ્યું. તેનું નામ અલીહુ યેલ હતું. ભારતમાં તેના મૂળિયા સ્થાપિત કર્યા પછી ઇસ્ટ ઇન્ડિયા કંપની દ્વારા યેલને મદ્રાસના 'પ્રમુખ' તરીકે મોકલવામાં આવ્યા હતા. યેલના ક્રેઝનો અંદાજ એ વાત પરથી લગાવી શકાય છે કે એક વખત તેના તબેલામાં કામ કરતો છોકરો તેનો ઘોડો લઈને ભાગી ગયો હતો. યેલે તેને પકડતાની સાથે જ તેને ફાંસી આપી દીધી. મદ્રાસના ગવર્નર તરીકે યેલે ભારતીયોનું લોહી ચૂસીને ઘણું કાળું નાણું કમાવ્યું હતું. તેણે તે કમાણીનો એક ભાગ, ૮૦૦ પાઉન્ડ, અમેરિકા મોકલ્યો. આનો ઉદ્દેશ્ય હતો કે તેનું નામ કોલેજ સાથે જોડાય. આ કોલેજ જે પાછળથી યેલ કોલેજ અને આખરે યેલ યુનિવર્સિટી બની. આજે યુનિવર્સિટી શરમ અનુભવે છે કે તેની સ્થાપનામાં કેટલાક એવા લોકો સામેલ હતા જેમણે ઘેટાં-બકરાની જેમ માણસોને ખરીદ્યા અને વેચ્યા. લગભગ ત્રણ સદીઓ પછી, યુનિવર્સિટીએ ગુલામી સાથેના જોડાણ માટે માફી માંગી છે.

 એક નિવેદનમાં, યેલ યુનિવર્સિટીએ કહ્યું, 'અમે અમારી યુનિવર્સિટીની ઐતિહાસિક ભૂમિકાને સ્વીકારીએ છીએ અને ગુલામી સાથે જોડાણ, તેમજ અમારી યુનિવર્સિટીના સમગ્ર ઇતિહાસમાં ગુલામ લોકોના શ્રમ, અનુભવો અને યોગદાનને ઓળખીએ છીએ, અને અમારા યેલના નેતાઓ ઉપરાંત તેમની સંડોવણી બદલ માફી માંગીએ છીએ. 


યુનિવર્સિટીએ ગુલામી સાથેના તેના ઇતિહાસને સમજવા માટે એક તપાસ ગોઠવી હતી. યેલના પ્રોફેસર ડેવિડ બ્લાઈટના પુસ્તક 'યેલ એન્ડ સ્લેવરીઃ અ હિસ્ટ્રી'માં તેના તમામ પાસાઓને આગળ મૂકવામાં આવ્યા છે. પુસ્તકમાં એલિહુ યેલને સંસ્થાના 'મુખ્ય દાતા' તરીકે વર્ણવવામાં આવ્યા છે. આ મુજબ, અલીહુ યેલ ૧૬૭૨માં કારકુન તરીકે ભારત આવ્યા હતા. પછી તેઓ લેખક બન્યા અને પછી મદ્રાસ જેવા વિશાળ વિસ્તારના ગવર્નર બન્યા. પુસ્તક અનુસાર, યેલને ૧૬૮૭માં મદ્રાસના ગવર્નર બનાવવામાં આવ્યા હતા. તે સમયે સમગ્ર હિંદ મહાસાગરમાં ગુલામોના વેપાર પર ઈસ્ટ ઈન્ડિયા કંપનીનું નિયંત્રણ હતું.

બ્લાઈટ તેમના પુસ્તકમાં જણાવે છે કે ગવર્નર તરીકે એલિહુ યેલે ઈસ્ટ ઈન્ડિયા કંપની માટે ગુલામ બનાવાયેલા ઘણા લોકોની ખરીદી અને વેચાણની દેખરેખ રાખી હતી. ઐતિહાસિક દસ્તાવેજોને ટાંકીને પુસ્તક કહે છે કે ૧૬૮૦ના દાયકામાં મદ્રાસમાં ભયંકર દુકાળ પડ્યો હતો. તે સમય દરમિયાન ગુલામોનો વેપાર ઝડપથી વેગ મળ્યો. યેલે આનો લાભ લીધો અને સેંકડો ગુલામો ખરીદ્યા. પછી તેને સેન્ટ હેલેના મોકલવામાં આવ્યો.

પુસ્તક સ્પષ્ટપણે જણાવતું નથી કે યેલે કેટલા લોકોને ગુલામ બનાવ્યા હતા. પરંતુ તે ચોક્કસપણે કહે છે કે યેલ માનવ તસ્કરી દ્વારા ઘણા પૈસા કમાયા, તેમાં કોઈ શંકા નથી.

યેલના ગવર્નર તરીકેના કાર્યકાળ દરમિયાન, મદ્રાસમાં ગુલામીનો વિકાસ થયો. એલિહુ યેલ આમાં સીધી રીતે સામેલ હતા કે નહીં તે અંગે ઈતિહાસકારોમાં મતભેદ છે. કેટલાક નકારે છે કે તે ગુલામોનો વેપાર કરે છે. કેટલાક લખે છે કે ગવર્નર યેલે એવો કાયદો બનાવ્યો કે યુરોપ જનારા દરેક જહાજને ઓછામાં ઓછા દસ ગુલામો લેવાની છૂટ હતી.


બોસ્ટનમાં જ્યાં યેલ યુનિવર્સિટીનો જન્મ થયો હતો તેની નજીક એક શિલાલેખ છે. લખેલું છે કે, 'આ સ્થાનની ઉત્તરે ૨૫૫ ફૂટ ઉત્તરે પેમ્બર્ટન હિલ પર,   ૫ એપ્રિલ, ૧૬૪૮ના રોજ મદ્રાસના ગવર્નર એલિહુ યેલનો જન્મ થયો હતો, જેનું કાયમી સ્મારક તેમનું નામ ધરાવતી કૉલેજ છે.

યેલ યુનિવર્સિટીની જેમ, અમેરિકાની અન્ય ઘણી પ્રખ્યાત યુનિવર્સિટીઓનો ઇતિહાસ ગુલામી સાથે જોડાયેલો છે. તાજેતરના સમયમાં, હાર્વર્ડ, પ્રિન્સટન અને કોલંબિયા જેવી યુનિવર્સિટીઓએ ગુલામી સાથેના તેમના જોડાણને સ્વીકાર્યું છે. આઇવી લીગમાં સમાવિષ્ટ યેલ યુનિવર્સિટીએ અમેરિકાને પાંચ પ્રમુખ આપ્યા છે.  હાર્વર્ડમાંથી સ્નાતક થયેલા આઠ લોકો અમેરિકામાં રાષ્ટ્રપતિ બન્યા. ભારતનો યેલ યુનિવર્સિટી સાથે પણ મજબૂત સંબંધ છે. ઈન્દિરા નૂયી, ફરીદ ઝકરિયા, અમૃત સિંહ સહિત અનેક પ્રખ્યાત હસ્તીઓએ યેલ યુનિવર્સિટીમાં અભ્યાસ કર્યો છે.



લાઈક અને ફોલો કરો અમારું ફેસબુક પેજ FACEBOOK - AAJKAALDAILY


ફોલો કરો અમારું ઇન્સ્ટાગ્રામ INSTAGRAM - AAJKAALDAILY


સબસ્ક્રાઈબ કરો અમારી યૂ ટ્યૂબ ચેનલ YOUTUBE - AAJKAALDAILY


મહત્વના સમાચારો આપના મોબાઇલમા મેળવવા માટે જોડાઓ અમારા વોટ્સએપ ગ્રૂપમાં  99251 12230  

View News On Application
Recent News