વજન ઘટાડવું એ ખૂબ જ મુશ્કેલ કામ છે. વજન ઘટાડવા માટે, લોકો સખત મહેનત કરે છે, યોગ્ય ડાયટનું પાલન કરે છે, જીમમાં જાય છે અને વર્કઆઉટ કરે છે. આનાથી ઘણો ફાયદો થાય છે અને વજન ઓછું પણ થાય છે પરંતુ કલ્પના કરો કે જો આ બધું હોવા છતાં વજન થોડા અઠવાડિયા કે મહિનામાં ફરી વધવા લાગે તો શું થશે. વજન ઘટાડવા અને વધારવાના આ ચક્રને યો-યો ડાયેટિંગ કહેવામાં આવે છે. વજનમાં વારંવાર વધારા અને ઘટાડાને યો-યો અસર કહેવાય છે.

યો-યો અસર શું છે?

વારંવાર વજન વધારવાની અને ઘટાડવાની પ્રક્રિયાને યો-યો અસર કહેવાય છે. આ માટે ક્રેશ ડાયટ અને ફેડ ડાયટ પ્લાન જવાબદાર છે. યો-યો ડાયેટિંગથી શરીર પર તણાવ પેદા થાય છે. વજન ઘટાડવા દરમિયાન, ઊર્જા બચાવવા માટે શરીરનું ચયાપચય ધીમુ પડી જાય છે. પછી જલદી જ સામાન્ય રીતે ખાવાનું શરૂ કરો છો જેથી ચયાપચયની ઝડપ વધે છે અને વજન વધે છે.

અભ્યાસ શું કહે છે?

સ્વિટ્ઝર્લેન્ડની ETH ઝ્યુરિચ યુનિવર્સિટીના સંશોધનમાં જાણવા મળ્યું છે કે આ ફેરફાર માત્ર ચયાપચય સાથે સંબંધિત નથી. સ્થૂળતા ચરબીના કોષોમાં આનુવંશિક ફેરફારોનું કારણ બને છે. ઉંદરો પર કરવામાં આવેલા અભ્યાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે ડાયટિંગની મદદથી વજન ઘટાડ્યા પછી પણ આ ફેરફારો થાય છે.

અભ્યાસમાં જણાવવામાં આવ્યું હતું કે ફેટ સેલ્સમાં મેમરી હોય છે, જેને ઓબેસિટી મેમરી કહેવામાં આવે છે. ચરબી કોષો લાંબા સમય સુધી જીવંત રહે છે, લગભગ 10 વર્ષ. જે સ્થૂળતાને યાદ કરીને શરીરને એ જ સ્થિતિમાં પાછા ફરવાનું કહે છે. આ જ કારણ છે કે લાંબા સમય સુધી વજન ઓછું કરી શકાતું નથી.

શું ચરબીના કોષો ખરેખર મેમરી ધરાવે છે?

અભ્યાસમાં જણાવવામાં આવ્યું હતું કે સ્થૂળતા ફેટ કોશિકાઓના આનુવંશિક ફેરફારને કારણે થાય છે. આ ફેરફારો મેમરી ચિપની જેમ સેલ ન્યુક્લિયસમાં સંગ્રહિત થાય છે. આ વજન ઘટ્યા પછી ફરીથી વજન વધારવા માટે શરીરને આદેશ આપવાનું કામ કરે છે. આ જ કારણ છે કે થોડા સમય બાદ વજન ફરી વધવા લાગે છે.

યો-યો અસર કેવી રીતે ઘટાડવી

1. માત્ર સંતુલિત ડાયટનું પાલન કરો જે લાંબા સમય સુધી જાળવી શકાય.

2. વજન ઘટાડવાની પ્રવૃત્તિઓ કરો.

3. તણાવનું સંચાલન કરવાનો પ્રયાસ કરો.