LAC (વાસ્તવિક નિયંત્રણ રેખા) પર તણાવ ઘટાડવા માટે કોર્પ્સ કમાન્ડર સ્તરની વાતચીતમાં લાંબો અંતર છે. 21મા રાઉન્ડની મંત્રણાને લગભગ 7 મહિના થઈ ગયા છે, પરંતુ હજુ સુધી 22મા રાઉન્ડની વાતચીત થઈ નથી. મંત્રણામાં આ વિલંબથી ચિંતા વધી છે. મંત્રણાનો આ રાઉન્ડ જૂન 2020થી શરૂ થયો હતો અને ત્યારથી આ સૌથી લાંબો અંતર છે. અગાઉ 19 ફેબ્રુઆરી 2024ના રોજ ઉચ્ચ સ્તરીય સૈન્ય બેઠકનો 21મો રાઉન્ડ યોજાયો હતો.

પૂર્વી લદ્દાખમાં LAC પર ચાલી રહેલા ગતિરોધને ઉકેલવા માટે શરૂ થયેલી કમાન્ડર સ્તરની બેઠકે શાંતિ અને સ્થિરતા જાળવવામાં ઘણી મદદ કરી છે. બંને પક્ષોએ 21મી રાઉન્ડની બેઠક બાદ શાંતિ જાળવવા માટે પ્રતિબદ્ધતાના નિવેદનો આપ્યા હોવા છતા, કોઈ સ્પષ્ટ ઉકેલ આવ્યો નથી. આ પછી પણ ગ્રાઉન્ડ લેવલ પર અધિકારીઓ વચ્ચે સતત વાતચીત ચાલી રહી છે. પરંતુ કમાન્ડર સ્તરની વાતચીત ફેબ્રુઆરી 2024 પછી થઈ ન હતી.

મંત્રણા ક્યાં અટકી છે?

આ દરમિયાન કન્સલ્ટેશન એન્ડ કોઓર્ડિનેશન (WMCC) માટે કાર્યકારી મિકેનિઝમની બેઠકો દ્વારા ચર્ચાઓ ચાલુ છે. પરંતુ ઉચ્ચ સ્તરીય સૈન્ય વાટાઘાટોમાં વિલંબ પાછળના કારણો અંગે અટકળો વધી રહી છે. મેજર જનરલ અશોક કુમાર સહિતના સંરક્ષણ નિષ્ણાતો સૂચવે છે કે મુદ્દાઓને ઉકેલવામાં પ્રારંભિક પ્રગતિ થઈ શકે છે. ખાસ કરીને પેટ્રોલિંગ અધિકારો અને છૂટાછવાયા અંગેની વાટાઘાટો અટકેલી દેખાય છે. તેમાં ખાસ કરીને ડેપસાંગ મેદાનો અને ડેમચોક જેવા મહત્વના વિસ્તારોનો સમાવેશ થાય છે.

મેજર જનરલે જણાવ્યું હતું કે, કેટલાક ઘર્ષણ બિંદુઓ પર પરસ્પર છૂટાછેડા જેવી પ્રારંભિક સફળતાઓ છતાં, આગળની પ્રગતિ ચમત્કારિક રહી છે. લશ્કરી કમાન્ડર ઉચ્ચ રાજકીય હસ્તક્ષેપની રાહ જોઈ રહ્યા છે. વાટાઘાટોમાં અંતર એ સંકેત આપી શકે છે કે બંને રાષ્ટ્રો એવા ઉકેલની રાહ જોઈ રહ્યા છે જે જમીન પર લાગુ થઈ શકે.  પરંતુ ભવિષ્યની વાતચીત અંગે સ્પષ્ટતાનો અભાવ ચિંતાજનક છે.

વિદેશ મંત્રીએ શું કહ્યું?

તાજેતરમાં એક મુલાકાતમાં વિદેશ મંત્રી ડૉ. એસ. જયશંકરે વિકાસને સ્વીકાર્યો, પરંતુ ભારપૂર્વક જણાવ્યું કે પેટ્રોલિંગ અધિકારો અને સંપૂર્ણ ડી-એસ્કેલેશન સંબંધિત મુદ્દાઓ હજુ પણ વણઉકેલ્યા છે. તેમની ટિપ્પણીઓ ભારતના વલણને અનુરૂપ છે કે ભલે સૈનિકોની આંશિક પાછી ખેંચી લેવામાં આવી હોય. ડી-એસ્કેલેશનની પ્રક્રિયા અને ઊંડી વ્યૂહાત્મક ચિંતાઓ એક પડકાર રહે છે. બંને દેશો એલએસી પર લશ્કરી હાજરી જાળવી રાખે છે, તેથી આ વિલંબના પરિણામો પ્રાદેશિક સ્થિરતા માટે મહત્વપૂર્ણ હોઈ શકે છે.