આપણું શરીર માંસ અને કોષોથી બનેલું છે, જે આપણા શરીરની રચનામાં હાજર હાડકાં દ્વારા આધારભૂત છે. જાણીને નવાઈ લાગશે કે જ્યારે બાળક શિશુ હોય છે ત્યારે તેના શરીરમાં 300 હાડકાં હોય છે, પરંતુ જ્યારે તે મોટો થાય છે ત્યારે તે જ બાળકમાં 206 હાડકાં હોય છે. ત્યારે સવાલ એ થાય છે કે એ જ બાળક જ્યારે નાનપણથી જ મોટું થાય છે ત્યારે તેના બાકીના 94 હાડકા ક્યાં ગાયબ થઈ જાય છે?

હાડકાં એ માંસમાંથી બનેલા શરીરનો આધાર છે.

શરીરની હાડપિંજર સિસ્ટમ હાડકાંથી બનેલી છે, જેમાંથી આપણને મુદ્રા મળે છે. જે ઉઠવાથી લઈને બેસવા સુધીના દરેક કાર્ય માટે જરૂરી છે. હાડકાં મનુષ્યો અને તમામ જીવંત પ્રાણીઓ માટે જરૂરી છે. હાડકાં ધરાવતા સજીવોને કરોડઅસ્થિધારી કહેવામાં આવે છે, જેમાં સિંહ, માછલી, પક્ષીઓ, સરિસૃપ અથવા જમીન પર ચાલતા પ્રાણીઓ જેવા પ્રાણીઓનો સમાવેશ થાય છે. જ્યારે જે સજીવોના શરીરમાં હાડકાં નથી તે અપૃષ્ઠવંશી જીવો કહેવાય છે, આ સજીવોમાં જંતુઓ, કરોળિયા, દરિયાઈ જીવો, અળસિયા વગેરેનો સમાવેશ થાય છે.

હાડકાં કેવી રીતે બને છે?

રક્ત એક પ્રવાહીથી જોડાયેલી પેશી છે. તેવી જ રીતે હાડકા પણ એક સખત અને મજબૂત જોડાયેલી પેશી છે. હાડકાં મુખ્યત્વે કેલ્શિયમ અને ફોસ્ફરસના બનેલા હોય છે. હાડકામાં જોવા મળતા પ્રોટીનને ઓસીન કહેવાય છે. આ કારણોસર હાડકાના અભ્યાસના વિજ્ઞાનને ઑસ્ટિઓલોજી કહેવામાં આવે છે.

બાળક પુખ્તાવસ્થામાં વધે તેમ હાડકાં કેવી રીતે ઘટે છે?

જ્યારે માનવીનો જન્મ થાય છે ત્યારે બાળપણમાં તેના શરીરમાં 300 હાડકાં જોવા મળે છે. જ્યારે તે પુખ્ત બને છે, ત્યારે તેના શરીરમાં 206 હાડકાં હોય છે. હાડપિંજર પ્રણાલીમાં કોમલાસ્થિની હાજરીને કારણે, બાળકના હાડકાં વધુ હોય છે. તેમની પાસે પુખ્ત વયના લોકો કરતાં વધુ હાડકાં હોઈ શકે છે. બાળકની ખોપરી એટલે કે સ્કેલમાં ક્રેનિયમ અને ચહેરાના હાડપિંજરનો સમાવેશ થાય છે.

જે પાછળથી 22 હાડકાં બનાવે છે. આ ઉપરાંત હાથ અને પગના હાડકા પણ જન્મ સમયે ફ્યુઝ થતા નથી. જો આપણે સરળ શબ્દોમાં સમજીએ તો, શિશુ અવસ્થામાં હાડકાં નાના અને નબળા હોય છે, જ્યારે પુખ્ત અવસ્થામાં તેઓ એકબીજા સાથે જોડાય છે અને સખત અને મજબૂત હાડકાં બને છે.