આંખના રોગ ટ્રેકોમાને નાબૂદ કરવામાં ભારતે નોંધપાત્ર સિદ્ધિઓ મેળવી છે. વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશન (WHO) એ ગઈકાલે ટ્રેકોમાને દૂર કરવા બદલ ભારતનું સન્માન કર્યું હતું. આ ચેપ અંધત્વનું કારણ બની શકે છે જે ઉલટાવી ન શકાય તેવું છે એટલે કે આંખોની કાયમી ખોટ. નેપાળ અને મ્યાનમાર પછી આ સિદ્ધિ મેળવનાર ભારત આ ક્ષેત્રમાં ત્રીજો દેશ છે.

આરોગ્ય મંત્રાલયે શું કહ્યું?

આરોગ્ય મંત્રાલયે સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ X પર કહ્યું કે આ એક મહત્વપૂર્ણ સીમાચિહ્નરૂપ છે. તે આંખના સ્વાસ્થ્ય, રોગ નિવારણ અને સાર્વત્રિક આરોગ્ય કવરેજ માટે દેશની પ્રતિબદ્ધતાને પુનઃપુષ્ટ કરે છે. 2014 થી 2017 દરમિયાન હાથ ધરવામાં આવેલા નેશનલ ટ્રેકોમા પ્રિવલેન્સ સર્વે અને ટ્રેકોમા રેપિડ એસેસમેન્ટ સર્વેના તારણો દર્શાવે છે કે સક્રિય ટ્રેકોમાનો એકંદર વ્યાપ 0.7 ટકા હતો. 2017 માં નેશનલ ટ્રેકોમા સર્વે રિપોર્ટની રજૂઆત પર ભારતને ચેપી ટ્રેકોમાથી મુક્ત જાહેર કરવામાં આવ્યું હતું.

અંધત્વનું મુખ્ય કારણ

ટ્રેકોમા આંખનો ખૂબ જ જૂનો ચેપી રોગ છે. તે વિશ્વભરમાં અંધત્વનું મુખ્ય કારણ છે. તેના કારણે થતા અંધત્વને અટકાવી શકાય છે. ટ્રેકોમા એક પ્રકારનો બેક્ટેરિયલ ચેપ છે, જે કંઈક અંશે નેત્રસ્તર દાહ જેવો દેખાય છે. ટ્રેકોમાની સારવાર સરળતાથી કરી શકાય છે. તે ક્લેમીડિયા ટ્રેકોમેટીસ બેક્ટેરિયમને કારણે થાય છે. ટ્રેકોમા ચેપગ્રસ્ત ત્વચાના સંપર્કમાં આવવાથી અને ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિના ટુવાલ અને કપડાંનો ઉપયોગ કરીને તંદુરસ્ત વ્યક્તિમાં સરળતાથી ફેલાય છે. આ સિવાય ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિની આંખો અને નાકના સંપર્કમાં આવતી માખીઓ પણ આ રોગ ફેલાવી શકે છે.

નેત્ર ચિકિત્સકો અને આરોગ્ય સંભાળ કાર્યકરોની પ્રશંસા

77માં પ્રાદેશિક સમિતિના સત્રમાં જાહેર આરોગ્ય પુરસ્કાર કાર્યક્રમમાં બોલતા WHO દક્ષિણ-પૂર્વ એશિયાના પ્રાદેશિક નિર્દેશકે જણાવ્યું હતું કે ભારતની સફળતાનો શ્રેય સરકારના મજબૂત નેતૃત્વ અને નેત્ર ચિકિત્સકો અને આરોગ્ય સંભાળ કાર્યકરોની પ્રતિબદ્ધતાને જાય છે. તેઓએ અસરકારક દેખરેખ ટ્રેકોમાનું નિદાન અને વ્યવસ્થાપન, સર્જરીની જોગવાઈ અને પાણી, સ્વચ્છતા અને સ્વચ્છતા, ખાસ કરીને ચહેરાની સ્વચ્છતાને પ્રોત્સાહન આપવા ભાગીદારો સાથે મળીને કામ કર્યું.

WHO એ ટ્રેકોમાના વૈશ્વિક નાબૂદી માટે કરી પહેલ

1996 માં, વિશ્વ આરોગ્ય સંસ્થાએ 2020 સુધીમાં ટ્રેકોમાના વૈશ્વિક નાબૂદી માટે વિશ્વ આરોગ્ય સંસ્થા ગઠબંધન શરૂ કર્યું. જોડાણ એ એક ભાગીદારી છે જે સભ્ય દેશો દ્વારા SAFE વ્યૂહરચનાના અમલીકરણ અને રોગચાળાના સર્વેક્ષણો, સર્વેલન્સ, પ્રોજેક્ટ મૂલ્યાંકન અને સંસાધન એકત્રીકરણ દ્વારા રાષ્ટ્રીય ક્ષમતાના મજબૂતીકરણને સમર્થન આપે છે.

નિવારણ અને નિયંત્રણ

ડબ્લ્યુએચઓ અનુસાર સ્થાનિક દેશોમાં સલામત વ્યૂહરચનાનો ઉપયોગ કરવામાં આવી રહ્યો છે. આ વ્યૂહરચના હેઠળ તેમાં નીચેના પગલાં શામેલ છે

• ટ્રેકોમેટસ ટ્રાઇચીઆસિસની સારવાર માટે સર્જરી
• ચેપને નાબૂદ કરવા માટે એન્ટિબાયોટિકનું મોટા પાયે ડ્રગ એડમિનિસ્ટ્રેશન, ખાસ કરીને એન્ટિબાયોટિક એઝિથ્રોમાસીન, જે ઉત્પાદક દ્વારા આંતરરાષ્ટ્રીય ટ્રેકોમા પહેલ દ્વારા નાબૂદી કાર્યક્રમો માટે દાન કરવામાં આવે છે.
• ચહેરાની સ્વચ્છતા અને પર્યાવરણીય સુધારણા, ખાસ કરીને પાણી અને સ્વચ્છતાની પહોંચમાં સુધારો.