અમેરિકી રાષ્ટ્ર્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે ચીન અને મેકિસકોથી આવતા સામાન પર નવા ટેરિફ લગાવ્યા છે, જેનું મુખ્ય કારણ અમેરિકામાં જીવલેણ 'ફેન્ટાનાઇલ મહામારી'ને રોકવાનું હોવાનું કહેવાય છે. અમેરિકામાં ફેન્ટાનાઇલનો મુદ્દો શું છે અને ચીનની તેમાં ભૂમિકા શું છે?
ફેન્ટાનાઇલ એક સિન્થેટિક ઓપીઓઈડ (પીડા નિવારક) છે, જે હેરોઈન કરતા ૫૦ ગણું વધુ શકિતશાળી અને સસ્તું છે. તેના ઓવરડોઝથી મતિભ્રમ, વિધાર્થીઓના કદમાં ફેરફાર, ચીકણી ત્વચા થઈ શકે, સાયનોસિસ, કોમા અને શ્વસન નિષ્ફળતા સહિત મૃત્યુ થઈ શકે છે. ૨૦૨૧માં યુ.એસ.માં ૧,૦૭,૦૦૦ થી વધુ ઓપિઓઇડ ઓવરડોઝ મૃત્યુ થયા હતા, જેમાંથી મોટા ભાગમાં ફેન્ટાનાઇલ સામેલ હતું.
અમેરિકા કહે છે કે મોટા ભાગના ફેન્ટાનાઇલ કાં તો સીધા અથવા તેના રાસાયણિક ઘટકોના સ્વપમાં ચીનમાંથી મેકિસકો મોકલવામાં આવે છે. અહીંથી તેને પ્રોસેસ કરીને અમેરિકા મોકલવામાં આવે છે. આ રસાયણોના ઉત્પાદનમાં ચીનની કેટલીક કંપનીઓ સામેલ હોવાનું જાણવા મળ્યું છે. ફેન્ટાનાઇલના કેટલાક રાસાયણિક ઘટકોના ઉત્પાદન પર ચીનમાં સબસિડી પણ આપવામાં આવે છે.
ચીને પણ અમેરિકાને દોષી ઠેરવ્યું અને તે તરફ ધ્યાન દોયુ છે કે કેવી રીતે ફેન્ટાનાઇલ પહેલા પણ યુએસમાં ઓપિઓઇડ સંકટ વધુ જોવા મળતું હતું. પડર્યુ ફાર્મા જેવી અમેરિકન ફાર્માસ્યુટિકલ કંપનીઓ પર દર્દીઓને મોટા પ્રમાણમાં ઓપિયોઇડ પ્રિસ્ક્રિપ્શન આપવાનો આરોપ છે, જેના કારણે દર્દીઓ ઓપિઓઇડસના વ્યસની બની જાય છે અને વધુ શકિતશાળી દવાઓની તપાસ કરે છે