ભારત સરકારે શ્રીહરિકોટામાં મોટા અવકાશયાન મોકલવા માટે ત્રીજા પ્રક્ષેપણ સ્થળને મંજૂરી આપી છે. આ પ્રક્ષેપણ સ્થળ પરથી 30,000 ટન વજનનું અવકાશયાન લોન્ચ કરી શકાશે. આ નિર્ણય સ્પેસ સ્ટેશન નિર્માણ, 'ગગનયાન' અને ચંદ્ર મિશન હેઠળ લેવામાં આવ્યો છે. આ પ્રોજેક્ટનો ખર્ચ રૂ. 3985 કરોડ છે.

અવકાશ મથક બનાવવાની, માનવસહિત 'ગગનયાન' મિશન અને ચંદ્ર પર અવકાશયાત્રીઓ મોકલવાની યોજનાઓ વચ્ચે, સરકારે ગુરુવારે શ્રીહરિકોટામાં ભારે અવકાશયાન મોકલવા માટે ત્રીજો લોન્ચ પેડ સ્થાપવાની મંજૂરી આપી. ભારત વૈશ્વિક અવકાશ અર્થતંત્રમાં મોટો હિસ્સો મેળવવા માંગે છે, તેથી શ્રીહરિકોટામાં સતીશ ધવન સ્પેસ સેન્ટર ખાતે બનાવવામાં આવનાર ત્રીજું લોન્ચ પેડ 30,000 ટન વજનના અવકાશયાનને પૃથ્વીની નીચી ભ્રમણકક્ષામાં મૂકવા સક્ષમ હશે, જ્યારે વર્તમાન ક્ષમતા 8,000 ટનની છે. પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીની અધ્યક્ષતામાં ગુરુવારે મળેલી મંત્રીમંડળે 3,985 કરોડ રૂપિયાના ખર્ચે ત્રીજા લોન્ચ પેડની સ્થાપનાને મંજૂરી આપી હતી, જે ચાર વર્ષના સમયગાળામાં સ્થાપિત કરવાનું લક્ષ્ય છે, એમ કેન્દ્રીય મંત્રી અશ્વિની વૈષ્ણવે જણાવ્યું હતું. ભારતીય અવકાશ સંશોધન સંગઠન (ઇસરો) આગામી પેઢીના લોન્ચ વાહન (NGLV) પણ વિકસાવી રહ્યું છે, જે 91 મીટર ઊંચું હશે. તે 72 મીટર ઊંચા કુતુબ મિનાર કરતાં પણ ઊંચું હશે.

પહેલા લોન્ચ પેડમાં શું ખાસ છે?

પહેલું લોન્ચ પેડ 30 વર્ષ પહેલાં PSLV મિશન માટે બનાવવામાં આવ્યું હતું અને તે નાના સેટેલાઇટ લોન્ચ વ્હીકલ (SSLV) માટે લોન્ચ સપોર્ટ પણ પૂરો પાડે છે. બીજું લોન્ચ પેડ મુખ્યત્વે GSLV અને LVM3 માટે સ્થાપિત કરવામાં આવ્યું હતું અને તે PSLV ના વિકલ્પ તરીકે પણ કામ કરે છે. 20 વર્ષથી કાર્યરત બીજા લોન્ચ પેડથી ચંદ્રયાન-3 મિશન તેમજ PSLV/LVM3 ના કેટલાક વાણિજ્યિક મિશન સહિત રાષ્ટ્રીય મિશનને સક્ષમ બનાવવા માટે લોન્ચ ક્ષમતામાં વધારો થયો છે.