ભારતમાં દર વર્ષે ડેન્ગ્યુના કેસ જોવા મળે છે. આ રોગના કારણે દર્દીઓના મૃત્યુ પણ થાય છે. પરંતુ હવે એવી આશા છે કે ડેન્ગ્યુની રસી ટૂંક સમયમાં આવી શકે છે. ICMR એ Panacea Biotech સાથે મળીને ડેન્ગ્યુની રસી તૈયાર કરવા માટે ત્રીજા તબક્કાની ક્લિનિકલ ટ્રાયલ શરૂ કરી છે. પંડિત ભગવાન શર્મા મેડિકલ સાયન્સમાં તબક્કો 3 ટ્રાયલ માટે પ્રથમ રસી એક વ્યક્તિને આપવામાં આવી છે. હવે 18 રાજ્યોમાં વધુ ટ્રાયલ હાથ ધરવામાં આવશે. આ ટ્રાયલમાં 10 હજાર લોકોને સામેલ કરવામાં આવ્યા છે. છેલ્લા 2 તબક્કાની ટ્રાયલ સફળ રહી છે, હવે ત્રીજા તબક્કાની માનવ અજમાયશ શરૂ કરવામાં આવી છે. જો ત્રીજા તબક્કાની ટ્રાયલ સફળ સાબિત થશે તો ભારતને ડેન્ગ્યુની રસી મળશે. આ રસી ડેન્ગ્યુના તમામ સીરોટાઇપ ડી1, 2, 3, 4 સામે તૈયાર કરવામાં આવી રહી છે.

WHO અનુસાર, 2019માં વિશ્વભરમાં ડેન્ગ્યુના 5.2 મિલિયન કેસ નોંધાયા હતા. ભારતમાં પણ દર વર્ષે મોટાભાગના રાજ્યોમાં આ રોગના કેસ નોંધાય છે. ભારતમાં ચોમાસામાં ડેન્ગ્યુના કેસમાં વધારો થાય છે. આ રોગ કોઈપણ ઉંમરના લોકોને શિકાર બનાવે છે. ડેન્ગ્યુ માટે કોઈ નિયત સારવાર કે રસી નથી. આથી તેનું નિવારણ મુશ્કેલ બની જાય છે. જો કે મોટાભાગના કેસોમાં ડેન્ગ્યુનો તાવ થોડા દિવસોમાં ઠીક થઈ જાય છે, પરંતુ કેટલાક કિસ્સાઓમાં ડેન્ગ્યુ મૃત્યુનું કારણ બને છે. આ ડેન્ગ્યુ શોક સિન્ડ્રોમ અને પ્લેટલેટ્સના નીચા સ્તરને કારણે થાય છે.

ડેન્ગ્યુ કેવી રીતે થાય છે?

ડેન્ગ્યુ તાવ મચ્છર કરડવાથી થાય છે. આ મચ્છરો સ્વચ્છ પાણીમાં ઉત્પત્તિ પામે છે. ડેન્ગ્યુના વધુ કેસો એવા વિસ્તારોમાં નોંધાયા છે જ્યાં પાણી ભરાયેલા છે. ડેન્ગ્યુ તાવને કારણે ઉંચો તાવ - 104 F (40 C) - અને લક્ષણો જેમ કે:

• માથાનો દુખાવો

• સ્નાયુ, હાડકા કે સાંધાનો દુખાવો

• ઉબકા

• ઉલટી

• આંખો પાછળ દુખાવો

• સોજો ગ્રંથીઓ

દિલ્હીના વરિષ્ઠ ચિકિત્સક ડૉ. અજય કુમાર કહે છે કે ડેન્ગ્યુની રસીના ત્રીજા તબક્કાની ટ્રાયલ હમણાં જ શરૂ થઈ છે. જો આ સફળ થશે તો જ રસી ઉપલબ્ધ થશે. ટ્રાયલમાં રસી અપાયેલા લોકોના શરીરમાં ડેન્ગ્યુ સામે કેવા પ્રકારની એન્ટિબોડીઝ બની રહી છે અને આ રોગને રોકવામાં તે કેટલી અસરકારક સાબિત થઈ રહી છે તેના પર ટ્રાયલની સફળતાનો આધાર રહેશે. જો ક્લિનિકલ ટ્રાયલના તમામ પરિમાણોને પૂર્ણ કરવામાં આવે તો રસી ટૂંક સમયમાં ઉપલબ્ધ થઈ શકે છે.