આજે નવરાત્રીનો સાતમો દિવસ છે, આ દિવસ મા કાલરાત્રિને સમર્પિત છે. શાસ્ત્રોમાં માતા કાલરાત્રીને શુભંકરી, મહાયોગેશ્વરી અને મહાયોગિની પણ કહેવામાં આવે છે. માતા દેવી કાલરાત્રિની ઉપાસના કરનારા ભક્તોને બધી અનિષ્ટ શક્તિઓ અને કાળથી રક્ષણ આપે છે. મા કાલરાત્રીનો જન્મ ભૂત-પ્રેતનો નાશ કરવા માટે થયો હતો.

મા કાલરાત્રી કથા

દંતકથા અનુસાર, ભગવાન ઇન્દ્ર દ્વારા નમુચી નામના રાક્ષસને મારવામાં આવ્યો હતો, જેના બદલામાં શુંભ અને નિશુમ્ભ નામના બે દુષ્ટ રાક્ષસોએ રક્તબીજ નામના અન્ય રાક્ષસ સાથે મળીને દેવતાઓ પર હુમલો કર્યો હતો. તેમના આક્રમણથી દેવતાઓના શરીરમાંથી જેટલા લોહીના ટીપા પડ્યા, તેમની શક્તિથી અનેક રાક્ષસોનો જન્મ થયો. જે પછી ખૂબ જ ઝડપથી બધા રાક્ષસોએ મળીને આખા દેવલોક પર કબજો કરી લીધો.

મહિષાસુરના મિત્રો ચંદ અને મુંડે રક્તબીજ સાથે તેને દેવતાઓ પર હુમલો કરવામાં અને વિજય હાંસલ કરવામાં મદદ કરી હતી, જેને માતા દુર્ગાએ માર્યા હતા. ચંદ-મુંડના વધ પછી બધા રાક્ષસો ક્રોધથી ભરાઈ ગયા. તેઓએ સાથે મળીને દેવતાઓ પર હુમલો કર્યો અને તેમને હરાવ્યા, ત્રણેય જગત પર પોતાનું રાજ્ય સ્થાપ્યું અને ચારે બાજુ તબાહી મચાવી. રાક્ષસોના આતંકથી ડરીને બધા દેવતાઓ હિમાલય પહોંચ્યા અને દેવી પાર્વતીની પ્રાર્થના કરી.

માતા પાર્વતીએ દેવતાઓની સમસ્યા સમજી અને તેમની મદદ માટે ચંડિકાનું રૂપ ધારણ કર્યું. દેવી ચંડિકા શુમ્ભ અને નિશુમ્ભ દ્વારા મોકલવામાં આવેલા મોટાભાગના રાક્ષસોને મારવામાં સક્ષમ હતા. પરંતુ ચંદ, મુંડ અને રક્તબીજ જેવા રાક્ષસો ખૂબ જ શક્તિશાળી હતા અને તે તેમને મારવામાં અસમર્થ હતા. ત્યારપછી દેવી ચંડિકાએ પોતાના મસ્તકમાંથી દેવી કાલરાત્રીની ઉત્પત્તિ કરી. માતા કાલરાત્રીએ ચંદ અને મુંડ સાથે યુદ્ધ કર્યું અને આખરે તેમને મારવામાં સફળતા મેળવી. માતાના આ સ્વરૂપને ચામુંડા પણ કહેવામાં આવે છે.

માતા કાલરાત્રીએ તમામ રાક્ષસોને મારી નાખ્યા, પરંતુ તે હજુ પણ રક્તબીજને મારી શક્યા નહીં. રક્તબીજને ભગવાન બ્રહ્માનું વિશેષ વરદાન હતું કે જો તેમના લોહીનું એક ટીપું પણ જમીન પર પડે તો તેમના જેવા અન્ય રૂપનો જન્મ થશે. તેથી, કાલરાત્રી માતા રક્તબીજ પર હુમલો કરે કે તરત જ રક્તબીજનું બીજું સ્વરૂપ ઉદભવે. માતા કાલરાત્રીએ તમામ રક્તબીજ પર હુમલો કર્યો, પરંતુ સૈન્ય વધતું જ રહ્યું.

રક્તબીજના શરીરમાંથી લોહીનું એક ટીપું જમીન પર પડતાં જ સમાન કદનો બીજો મોટો રાક્ષસ પ્રગટ થતા. આ જોઈને માતા કાલરાત્રિ ખૂબ ક્રોધિત થઈ ગયા અને રક્તબીજ સમાન દરેક રાક્ષસનું લોહી પીવા લાગ્યા. માતા કાલરાત્રિએ રક્તબીજનું લોહી જમીન પર પડતું અટકાવ્યું અને છેવટે તમામ રાક્ષસોનો નાશ થયો. બાદમાં તેણે શુંભ અને નિશુંભનો પણ વધ કરી ત્રણે લોકમાં શાંતિ સ્થાપી.