ઈન્ડિયન સ્પેસ રિસર્ચ ઓર્ગેનાઈઝેશન (ISRO) ગગનયાન મિશન માટે તૈયારી કરી રહ્યું છે. મિશન પહેલા ક્રૂ મેમ્બર વિના ટેસ્ટ ફ્લાઈટ હશે. આ અંતર્ગત સ્પેસક્રાફ્ટને ક્રૂ મેમ્બર વિના અવકાશમાં મોકલવામાં આવશે પરંતુ તેમાં એક રોબોટ બેઠો હશે. પરીક્ષણ મિશન તરીકે અવકાશમાં સવારી કરવા માટે જે રોબોટ બનાવવામાં આવશે તેનું નામ વ્યોમમિત્ર છે, જે એક માનવીય રોબોટ છે. વ્યોમમિત્રને અવકાશમાં મોકલતા પહેલા તેની ખોપરીની ડિઝાઇન તૈયાર કરવામાં આવી છે.

વ્યોમમિત્રને એવી રીતે ડિઝાઇન કરવામાં આવ્યું છે કે તે અવકાશમાં મનુષ્યોની જેમ જ વર્તે છે. આ અનોખા રોબોટની ખોપરી પણ ડિઝાઇન કરવામાં આવી છે. વ્યોમમિત્ર માનવ જેવો દેખાતો રોબોટ છે. વ્યોમમિત્રનો ચહેરો, હાથ, ધડ અને ગરદન પણ છે. આ સાથે મનુષ્ય જે કંઈ કરે છે તે બધું તે કરી શકે છે. ગગનયાન મિશન દ્વારા ભારત ત્રણ અવકાશયાત્રીઓને અવકાશમાં મોકલવા જઈ રહ્યું છે, જ્યાં તેઓ ત્રણ દિવસ રોકાશે અને પછી તેમને સુરક્ષિત રીતે પૃથ્વી પર લાવવામાં આવશે.

વ્યોમમિત્રની ખોપરીનું વજન 800 ગ્રામ

ISROના તિરુવનંતપુરમ યુનિટે વ્યોમમિત્રની ખોપરી ડિઝાઇન અને તૈયાર કરી છે. આ ખોપરીને એન્જિનિયરિંગની અનોખી અજાયબી કહેવામાં આવે છે. ખોપરીનું વજન 800 ગ્રામ છે અને તેનું કદ 200 mmx200 mm છે. વ્યોમિત્રની ખોપરી તૈયાર કરવા માટે સૌથી મજબૂત એલ્યુમિનિયમનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે. જેથી તે અવકાશના દબાણ તેમજ અવકાશયાત્રા દરમિયાન અવકાશયાનના સ્પંદનોનો સરળતાથી સામનો કરી શકે.

વ્યોમિત્ર મિશનમાં માનવીની જેમ કામ કરશે. વ્યોમમિત્ર ઘણા પ્રકારના સેન્સરથી સજ્જ છે, જે અવકાશ યાત્રા દરમિયાન માનવ શરીર પર થનારી અસરોનો ડેટા એકત્રિત કરશે. મિશન દરમિયાન વ્યોમમિત્ર ક્રૂ કન્સોલ સાથે સંબંધિત કાર્યો કરવા જઈ રહ્યું છે. તેની ડિઝાઇન એવી છે કે તે તેને ઘણી દિશામાં ફેરવવામાં મદદ કરશે. મિશન દરમિયાન તે માનવ જેવું વર્તન કરશે.

વ્યોમમિત્રને અવકાશમાં ક્યારે મોકલવામાં આવશે?

કેન્દ્રીય મંત્રી જિતેન્દ્ર સિંહે આ વર્ષે ફેબ્રુઆરીમાં કહ્યું હતું કે વ્યોમમિત્રને વર્ષના ત્રીજા ક્વાર્ટરમાં અવકાશમાં મોકલવામાં આવશે. આવતા મહિને વ્યોમમિત્ર લોન્ચ થઈ શકે છે. તેમણે એમ પણ કહ્યું હતું કે ગગનયાન મિશન 2025માં લોન્ચ કરવામાં આવશે. જેના દ્વારા ત્રણ અવકાશયાત્રીઓ પૃથ્વીથી 400 કિમીની ઊંચાઈએ અંતરિક્ષમાં જશે. તેઓ ત્યાં અનેક પ્રકારના સંશોધન કરશે અને પછી ત્રણ દિવસ વિતાવી પૃથ્વી પર પાછા ફરશે.