આરબીઆઈએ ખુલાસો કર્યો છે કે નાના ઋણધારકો રોજિંદા ખર્ચાઓને પહોંચી વળવા માટે લોન લઈ રહ્યા છે, જ્યારે મોટા દેવાદારો લોન લઈને સંપત્તિ બનાવી રહ્યા છે. મોટા શાહુકારો ખાસ કરીને મકાનો માટે લોન લઈ રહ્યા છે. આવા લોકોનો ક્રેડિટ સ્કોર 720થી ઉપર છે, જ્યારે નાના લેનારાઓનો સ્કોર 720થી નીચે છે.
છેલ્લા ત્રણ વર્ષમાં ભારતીય પરિવારોના દેવામાં વધારો થયો છે, એમ આરબીઆઈએ નાણાકીય સ્થિરતા અહેવાલમાં જણાવ્યું હતું. તેનું મુખ્ય કારણ લોન લેનારાઓની સંખ્યામાં સતત વધારો છે. જૂન 2024માં, ભારતીય પરિવારો પર વર્તમાન બજાર કિંમતો પર જીડીપીના 42.9 ટકા દેવું હતું. અન્ય ઉભરતા દેશો કરતાં આ ઘણું ઓછું છે.
રિપોર્ટ અનુસાર, ભારતમાં લેવામાં આવતી મુખ્ય વ્યક્તિગત લોન પર્સનલ લોન, ક્રેડિટ કાર્ડ, ક્ધઝ્યુમર ડ્યુરેબલ, વાહન, ટુ-વ્હીલર, શિક્ષણ, કૃષિ અને મોર્ટગેજ લોન છે. ઉચ્ચ કક્ષાના ઋણધારકોમાં માથાદીઠ ધિરાણમાં વધારો અને સંપત્તિ નિમર્ણિ માટે ધિરાણનો ઉપયોગ નાણાકીય સ્થિરતામાં વધારો કરે તેવી શક્યતા છે. જો તમે તમારી પર્સનલ લોન અથવા ક્રેડિટ કાર્ડનું બિલ ચૂકવતા નથી, તો તમારી હોમ લોન અથવા કાર લોન પણ સમસ્યાઓનો સામનો કરી શકે છે. આરબીઆઈના રિપોર્ટ અનુસાર, જો તમે નાની લોન પર ડિફોલ્ટ કરો છો, તો બેંકો તમારી તમામ લોનને એનપીએ ગણી શકે છે.પર્સનલ લોન અને ક્રેડિટ કાર્ડ જેવી અસુરક્ષિત લોનમાં મોટાભાગના ડિફોલ્ટ થાય છે. તે લોકો માટે જોખમ વધી જાય છે જેમણે આ નાની લોનની સાથે ઘર કે કાર માટે પણ મોટી લોન લીધી છે.
વૈશ્વિક સ્તરે, જાહેર દેવું જીડીપીના 93 ટકા સુધી પહોંચી જશે. મતલબ કે તે 100 ટ્રિલિયન ડોલરને પાર કરશે. 30 જૂન સુધીમાં, ચીનનું દેવું જીડીપી રેશિયો 140 ટકા હતું, જ્યારે જાપાનનું 120 ટકા હતું. ઊભરતાં બજારો અને યુરોઝોનનું દેવું જીડીપીના 100-100 ટકા, વિકસિત દેશોનું 90 ટકા, અમેરિકાનું 85 ટકા, બ્રિટનનું 70 ટકા અને ભારતનું 43 ટકા છે.
ક્રેડિટ કાર્ડ અને પર્સનલ લોન લેનારા લગભગ અડધા લોન લેનારાઓ પાસે પહેલેથી જ બીજી રિટેલ લોન છે. આવી લોન મોટાભાગે વધુ રકમની હોય છે, ક્યાં તો આવાસ અથવા વાહન અથવા બંને માટે. આ મોટી અને સુરક્ષિત લોનની સરખામણીમાં નાની પર્સનલ લોનમાં એનપીએનું જોખમ વધારે હોય છે. મોટાભાગની ડિફોલ્ટ મોટે ભાગે અસુરક્ષિત લોનમાં થાય છે. ડિફોલ્ટનું જોખમ એવા ઋણધારકોમાં વધારે છે કે જેમણે વ્યક્તિગત લોન અથવા ક્રેડિટ કાર્ડની બાકી રકમ સિવાય છૂટક લોન લીધી છે.
કોઈપણ જોખમને સંબોધવા માટે, આરબીઆઈએ તાજેતરમાં અસુરક્ષિત લોન જેવી અમુક છૂટક લોન પર બેંકો અને એનબીએફસીએસ માટે ઉચ્ચ જોખમ ભાર લાદ્યું છે. લગભગ બે તૃતીયાંશ લોન સારી ક્રેડિટ ગુણવત્તાની હોય છે. 50,000 રૂપિયાથી ઓછી વ્યક્તિગત લોન લેનારા 11 ટકા ઋણધારકોમાંથી 60 ટકાથી વધુ લોકોએ 2024-25માં ત્રણ વખતથી વધુ લોન લીધી છે.