ભારતમાં, નાણાકીય વર્ષ 2023-24 માં, લોકોના ખર્ચમાં 5.6 ટકાનો વધારો થયો અને તે 104 લાખ કરોડ રૂપિયાને પાર થયો, જ્યારે કુલ આવક વાર્ષિક ધોરણે 9 ટકા વધીને 54.61 લાખ કરોડ રૂપિયા થઈ, જોકે આ સમયગાળા દરમિયાન પરિવારોની નાણાકીય જવાબદારી (દેવું) પણ 17.7 ટકા વધીને 18.79 કરોડ રૂપિયા થઈ, જ્યારે ભારતીય પરિવારોની ચોખ્ખી બચત પણ 16.6 ટકા વધીને 15.52 લાખ કરોડ રૂપિયા થઈ. આંકડા મંત્રાલય દ્વારા જાહેર કરાયેલા આંકડા અનુસાર, નાણાકીય વર્ષ 2023-24 દરમિયાન, લોકોનો મહત્તમ ખર્ચ દારૂ, તમાકુ અને આરોગ્ય સેવાઓ પર વધ્યો. આ બંને શ્રેણીઓમાં ખર્ચ છેલ્લા 12 વર્ષમાં સૌથી ઝડપી દરે વધ્યો.ભારતીય પરિવારોના ઘરેલુ વપરાશ ખર્ચમાં 2023-24માં 5.6 ટકાનો વધારો થયો હતો જે 2022-23માં 7.9 ટકા વધ્યો હતો.

માહિતી અનુસાર, નાણાકીય વર્ષ 2023-24માં ભારતીય પરિવારો દ્વારા દારૂ, તમાકુ અને માદક દ્રવ્યોના ખર્ચમાં 15.7ટકા નો વધારો થયો હતો, જ્યારે વર્ષ 2022-23માં આ વધારો માત્ર 1.6ટકા હતો. તેવી જ રીતે, આરોગ્ય સેવાઓ પરના ખર્ચમાં પણ જબરદસ્ત વધારો નોંધવામાં આવ્યો હતો. નાણાકીય વર્ષ ૨૦૨૩-૨૪માં આ ખર્ચમાં ૧૭.૪ટકાનો વધારો થયો હતો, જ્યારે ૨૦૨૨-૨૩માં આ વધારો ૭.૨ ટકા હતો. બીજી બાજુ, ખોરાક અને આલ્કોહોલિક પીણાં પર ખર્ચમાં માત્ર 0.5 ટકાનો નજીવો વધારો નોંધાયો છે.

જયારે વર્ષ 2023-24માં કપડાં અને જૂતા પરના ખર્ચમાં ઘટાડો થયો હતો. રેસ્ટોરાં અને હોટલ પર ખર્ચ ૧૮.૧ ટકા વધ્યો, જોકે આ ૨૦૨૨-૨૩માં ૬૮.૭ ટકાના ઝડપી વિકાસ કરતા ઘણો ઓછો હતો. આ સાથે, મનોરંજન અને સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમો પરના ખર્ચમાં 4.1 ટકાનો ઘટાડો થયો. એકંદરે, 2023-24માં વાસ્તવિક સમયના ઘરગથ્થુ વપરાશ ખર્ચમાં માત્ર 5.6 ટકાનો વધારો થયો, જે 2002-23માં 7.9ટકા હતો.