તિરુપતિ બાલાજી મંદિરના લાડુ બનાવવામાં વપરાતું ઘી ચર્ચામાં છે. કેટલાક અહેવાલો બહાર આવ્યા છે કે લાડુ માટેના ઘીમાં પ્રાણીની ચરબી હોય છે. આ પછી લોકો એ વાતને લઈને ચિંતિત છે કે તેઓ જે ઘી ખાઈ રહ્યા છે તેમાં ક્યાંય ભેળસેળ તો નથીને. અસલી અને નકલી ઘી ઓળખવા માટે ઇન્ટરનેટ પર ઘણી ટિપ્સ શેર કરવામાં આવી રહી છે. જો તમે બજારમાંથી પેકેજ્ડ ઘી ખરીદી રહ્યા છો, તો તેના પેકેટમાંથી જાણી શકો છો કે તેમાં શું મિક્સ છે. પેકેટ પર લખેલી વસ્તુઓનો અર્થ શું છે?

 પેકેટ પર શું લખ્યું છે?

જે પણ પેકેજ્ડ સામાન ખરીદો છો, તેમાં લખેલું હોય છે કે તે વસ્તુ બનાવવા માટે કઈ વસ્તુઓનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે. ભલે તમે ઘીનું પેકેટ ખરીદતા હોવ કે ઘીનો ડબ્બો. આજે આપણે ઘી વિશે વાત કરી રહ્યા છીએ. જ્યારે પણ તમે ઘીનો ડબ્બો ખરીદશો તો તેની પાછળ એક ટેબલ હશે, જેમાં જોઈ શકશો કે આ ઘીમાં શું છે અને તેનો અર્થ શું છે.

સામાન્ય રીતે ઘીના પેકેટ પર પોષણ સ્તરની 5 માહિતી લખવામાં આવે છે. જેમાં ઊર્જા, પ્રોટીન, કાર્બોહાઇડ્રેટ, ખાંડ, વિટામિન અને ચરબીનો સમાવેશ થાય છે. તેની કેલરી લગભગ 900 છે અને કાર્બોહાઇડ્રેટ્સ, પ્રોટીન અને ખાંડનું મૂલ્ય શૂન્ય છે. પરંતુ તેમાં મહત્તમ ચરબી અને 100 ગ્રામમાં લગભગ 99.7 ટકા હોય છે. તેમાં વિટામિનની થોડી માત્રા હોય છે.

બોક્સ પર તે ઘટકો વિશે લખેલું છે કે તે સંપૂર્ણપણે દૂધની ચરબીથી બનેલું છે. એટલે કે ઘી બનાવવામાં માત્ર દૂધની ચરબીનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે. પેકેટમાં ભેળસેળ છે કે નહીં તેની માહિતી પેકેટ પર લખેલી માહિતી પરથી મેળવી શકાતી નથી. બીફ ટેલો જેવી વસ્તુઓમાં કોઈપણ ભેળસેળનો ઉલ્લેખ નથી. આ ઘી તમારા સ્વાસ્થ્ય પર શું અસર કરશે તે તમે અન્ય વસ્તુઓ પરથી જાણી શકો છો.

કુલ ચરબી શું છે?

ઘી એક પ્રકારની ચરબી છે અને તેમાં 99 ટકા ચરબી હોય છે. આ ચરબીમાં ઘણા પ્રકારની ચરબીનો સમાવેશ થાય છે, જેમાં સંતૃપ્ત ચરબી, મોનોઅનસેચ્યુરેટેડ ચરબી, બહુઅસંતૃપ્ત ચરબીનો સમાવેશ થાય છે. તેમાં મોટાભાગની ચરબી સંતૃપ્ત ચરબી હોય છે. સંતૃપ્ત ચરબી એ ચરબીનું થોડું મીઠું વર્ઝન છે, જે સ્વાસ્થ્ય માટે હાનિકારક માનવામાં આવે છે અને તે શરીરમાં કોલેસ્ટ્રોલ વધારવાનું કારણ છે. જ્યારે, બહુઅસંતૃપ્ત ચરબી તંદુરસ્ત માનવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે એક ચમચીમાં લગભગ 9 ગ્રામ સંતૃપ્ત ચરબી હોય છે.

શુદ્ધ ઘી અને દેશી ઘી વચ્ચે શું તફાવત છે?

ઘીના પેકેટ પર તો જોયું જ હશે કે અમુક પર શુદ્ધ ઘી તો અમુક પર દેશી ઘી લખેલું હોય છે. શું આનાથી પણ કોઈ ફરક પડે છે? FSSAI અધિકારીઓના જણાવ્યા અનુસાર, એગમાર્ક આપવાનો માપદંડ શુદ્ધ ઘી, દેશી ઘી, શુદ્ધ દેશી ઘી પર આધારિત નથી. એગમાર્ક મેળવવાનો માપદંડ માત્ર ઘી છે અને ઘી બનાવવાની કંપનીની પ્રક્રિયાના આધારે એગમાર્કને ઘી આપવામાં આવે છે. જો આપણે બોક્સ પર શુદ્ધ ઘી, દેશી ઘી અથવા શુદ્ધ ઘી લખવાની વાત કરીએ, તો તકનીકી રીતે તેમાં કોઈ ફરક નથી.

શું ગાયના ઘી માટે અલગ એગમાર્ક છે?

ઘીના ઘણા ડબ્બા પર ગાયનું ઘી લખેલું હોય છે અને કંપનીઓ દાવો કરે છે કે આ ઘી ગાયના દૂધને પ્રોસેસ કરીને બનાવવામાં આવે છે. એગમાર્ક લાઇસન્સ ગાયના ઘી સંબંધિત આરએમ મૂલ્યના આધારે આપવામાં આવે છે. સામાન્ય રીતે એગમાર્ક લાઇસન્સ માત્ર ઘીની શ્રેણીમાં આપવામાં આવે છે.

શું વનસ્પતિ ઘી પણ ઘી છે?

વનસ્પતિ ઘી વિશે વાત કરીએ તો તે તેલની શ્રેણીમાં ચિહ્નિત થયેલ છે. અધિકારીનું કહેવું છે કે જ્યારે આ તેલ મજબૂત થાય છે ત્યારે લોકો તેને ઘી સમજવા લાગે છે પરંતુ એવું નથી. આ વનસ્પતિ તેલ છે, જેના માટે અલગ વ્યવસ્થા છે અને તેમને ઘીનું એગમાર્ક લાયસન્સ આપવામાં આવતું નથી.