છેલ્લા કેટલાક મહિનાઓથી ફુગાવાના દરમાં ઘટાડો જોવા મળી રહ્યો છે. સ્વાભાવિક છે કે આનાથી સામાન્ય માણસના ખિસ્સા ખર્ચમાં ઘટાડો થયો. ખર્ચમાં ઘટાડો થયો હશે, ખાસ કરીને ખાદ્ય ચીજવસ્તુઓ પર, પરંતુ આના પરથી એવું અનુમાન કરી શકાતું નથી કે લોકોના ખિસ્સા પર સરેરાશ ખર્ચનો બોજ ઓછો થયો હશે. આંકડા દર્શાવે છે કે દેશના દરેક વ્યક્તિ પર કરનો બોજ દરવર્ષે વધી રહ્યો છે. શાળાની ફીમાં ૧૦-૨૦ ટકાનો વધારો થઈ રહ્યો છે.

રસ્તા પર વાહન ચલાવવું પણ 5 થી 10 ટકા મોંઘું 

રસ્તા પર વાહન ચલાવવું પણ 5 થી 10 ટકા મોંઘું થઈ રહ્યું છે. પરિસ્થિતિ એવી છે કે છેલ્લા ૧૦-૧૫ વર્ષોમાં સામાન્ય માણસ પર કરનો બોજ વધ્યો છે કારણ કે દરેક પ્રકારની સેવા પર ફી અને કર વસૂલવામાં આવી રહ્યા છે. કેટલાક નવા કર ઉમેરવામાં આવ્યા છે, જ્યારે અગાઉ નક્કી કરાયેલા કરમાં પણ સતત વધારો કરવામાં આવી રહ્યો છે.

બેંકો ગ્રાહકો પાસેથી લઘુત્તમ બેલેન્સ ન રાખવા પર પણ ભારે દંડ વસૂલ કરી રહી છે

છેલ્લા દોઢ દાયકામાં બેંકિંગ સેવાઓમાં સુધારો થયો છે પરંતુ બેંકોએ દરેક સેવા પર ચાર્જ લગાવ્યા છે, જેના પર અલગથી જીએસટી વસૂલવામાં આવી રહ્યો છે. ઉદાહરણ તરીકે, 1 મેથી, બેંકોએ નિર્ધારિત બેંકમાંથી એટીએમ દ્વારા પાંચ વ્યવહારોની માસિક મર્યાદાથી વધુના દરેક વ્યવહાર પર 23 રૂપિયા પ્લસ જીએસટી વસૂલવાનું શરૂ કર્યું છે. આ ફક્ત એક સેવા છે, બાકીની યાદી લાંબી છે. પરિસ્થિતિ એવી છે કે બેંકો ગ્રાહકો પાસેથી લઘુત્તમ બેલેન્સ ન રાખવા પર પણ ભારે દંડ વસૂલ કરી રહી છે, જેના કારણે એક વર્ષમાં 3,500 કરોડ રૂપિયાથી વધુની વસૂલાત થઈ રહી છે.

ડુપ્લિકેટ પાસબુકના ૧૦૦ રૂપિયા

જેમ કે ડુપ્લિકેટ પાસબુકના ૧૦૦ રૂપિયા, એન્ટ્રીઓ સાથે ડુપ્લિકેટ પાસબુક અને પ્રતિ પાનું ૫૦ રૂપિયા વધારાના, સ્ટોપ ચેક પેમેન્ટના મહત્તમ રૂ. ૫૦૦ સુધી પ્રતિ ચેક ૨૦૦ રૂપિયા, ગ્રાહકની ખામીને કારણે ચેક પરતના રૂ. ૧૫૦, સહી ચકાસણીના રૂ. ૧૦૦, સંયુક્ત બેંક ખાતામાં સહી ચકાસણીના રૂ. ૧૫૦, ડિમાન્ડ ડ્રાફ્ટના પાંચથી દસ હજાર માટે રૂ. ૭૫, પોસ્ટલ ચાર્જના ૫૦ થી ૧૦૦ રૂપિયા, શાખામાંથી રોકડ ઉપાડના 5 વખત ઉપાડ પછી પ્રતિ ઉપાડ રૂ. 75, ખાતા જાળવણી ચાર્જના રૂ. ૫૦૦, એસએમએસ એલર્ટ પ્રતિ ક્વાર્ટરના રૂ. ૧૦ થી રૂ. ૩૫, બેંક ખાતામાં મોબાઇલ નંબર અને ઇમેઇલ આઈડી બદલવા માટે ૫૦ રૂપિયા અને જીએસટી વધારાનો ચાર્જ, ડેબિટ કાર્ડ જાળવણી ચાર્જ રૂ. 250 થી રૂ. 800, ડેબિટ કાર્ડ રી-પિન ફેરફાર ૫૦ રૂપિયા લેવામાં આવે છે.

દરેક પરિવારના ખિસ્સા પર શિક્ષણ ખર્ચનો બોજ ઝડપથી વધ્યો

દરેક પરિવારના ખિસ્સા પર શિક્ષણ ખર્ચનો બોજ ઝડપથી વધ્યો છે. ભલે શાળાઓ સરકારી નિયમો મુજબ ફી વધારી રહી હોય, પરંતુ બીજી ઘણી વસ્તુઓમાં પણ વધારો કરવામાં આવી રહ્યો છે. પરિસ્થિતિ એવી છે કે જો 2014-15માં કોઈપણ શાળાની ફી દર મહિને ત્રણથી ચાર હજાર રૂપિયા હતી, તો હવે તે 15 હજાર રૂપિયા સુધી પહોંચી ગઈ છે. છેલ્લા ત્રણ વર્ષમાં જ શાળા શિક્ષણ ખર્ચમાં ૫૦ થી ૬૦ ટકાનો વધારો થયો છે. વાર્ષિક ફી, ડ્રેસ, પુસ્તકો, સૂઝ અને પરિવહનનો ખર્ચ દર વર્ષે 10-20 ટકા વધી રહ્યો છે.

આ બધા પર પાંચ ટકા જીએસટી

જુલાઈ 2022 થી, પેકેજ્ડ દૂધ, દહીં, ચીઝ અને લોટ પર જીએસટી વસૂલવામાં આવી રહ્યો છે. આ બધા પર પાંચ ટકા જીએસટી છે. જુલાઈ 2017 માં જીએસટી લાગુ થયા પછી, રોજિંદા જીવનને લગતી ઘણી વસ્તુઓ કરવેરાના દાયરામાં આવી ગઈ છે, જેના કારણે સામાન્ય માણસના ખિસ્સા પર કરનો બોજ વધ્યો છે.