દેશની સર્વોચ્ચ અદાલતે એક કેસની સુનાવણી પૂર્ણ થયા બાદ ચુકાદો આપતા ટકોર કરી હતી કે કારણ વગર કોઈની ધરપકડ કરવી એ ગેરકાયદે છે અને બંધારણનું ઉલ્લંઘન ગણાય. ધરપકડ પછી શક્ય તેટલી વહેલી તકે ધરપકડના કારણો જણાવવામાં ન આવે, તો તે કલમ 22(1) હેઠળ ગેરંટીકૃત ધરપકડ ન કરવાના મૂળભૂત અધિકારનું ઉલ્લંઘન કરશે.
એક ઐતિહાસિક ચુકાદામાં, સુપ્રીમ કોર્ટે જણાવ્યું હતું કે બંધારણની કલમ 22(1) હેઠળ ધરપકડ કરાયેલ વ્યક્તિને તેની ધરપકડના કારણો વિશે જાણ કરવી એ માત્ર ઔપચારિકતા નથી પરંતુ ફરજિયાત બંધારણીય આવશ્યકતા છે. આ જોગવાઈનું પાલન કરવામાં નિષ્ફળતા ધરપકડ ગેરકાયદેસર બનાવશે. જસ્ટિસ એ.એસ. ઓકા અને જસ્ટિસ એન.કે. સિંહે કલમ 22(1) નું પાલન ન કરવા બદલ હરિયાણા પોલીસ દ્વારા કરવામાં આવેલી ધરપકડને ગેરકાયદેસર જાહેર કરી અને આરોપીને તાત્કાલિક મુક્ત કરવાનો આદેશ આપ્યો. બેન્ચે કહ્યું કે મૂળભૂત અધિકારો હેઠળ બંધારણના ભાગ 3 માં કલમ 22 નો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે. આમ, ધરપકડ કરાયેલ અને કસ્ટડીમાં રાખેલા દરેક વ્યક્તિનો મૂળભૂત અધિકાર છે કે તેને ધરપકડના કારણોની વહેલી તકે જાણ કરવામાં આવે. જો ધરપકડ પછી શક્ય તેટલી વહેલી તકે ધરપકડના કારણો જણાવવામાં ન આવે, તો તે કલમ 22(1) હેઠળ ગેરંટીકૃત ધરપકડ ન કરવાના મૂળભૂત અધિકારનું ઉલ્લંઘન કરશે.

મૂળભૂત અધિકારોમાં કલમ 22નો સમાવેશ
બેન્ચે જણાવ્યું હતું કે બંધારણના ભાગ-  હેઠળ મૂળભૂત અધિકારોમાં કલમ 22નો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે. તેથી, દરેક ધરપકડ કરાયેલ વ્યક્તિનો મૂળભૂત અધિકાર છે કે તેને શક્ય તેટલી વહેલી તકે તેની ધરપકડના કારણો વિશે જાણ કરવામાં આવે. જો આમ કરવામાં ન આવે, તો તે કલમ 22(1) હેઠળ ગેરંટીકૃત મૂળભૂત અધિકારનું ઉલ્લંઘન કરશે અને ધરપકડ ગેરકાયદેસર બની જશે. જસ્ટિસ એન.કે. સિંહે કહ્યું કે ધરપકડના કારણો ફક્ત ધરપકડ કરાયેલ વ્યક્તિને જ નહીં પરંતુ તેના મિત્રો, સંબંધીઓ અથવા તેના દ્વારા નામાંકિત અન્ય વ્યક્તિઓને પણ જણાવવા જોઈએ, જેથી તેઓ કાનૂની પ્રક્રિયા દ્વારા ધરપકડને પડકારી શકે અને તેની મુક્તિ સુનિશ્ચિત કરી શકે.
લેખિતમાં માહિતી આપવાની આદર્શ રીત
સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે પંકજ બંસલ વિરુદ્ધ ભારત સંઘના કેસમાં, તેણે સૂચવ્યું હતું કે ધરપકડના કારણો જણાવવાનો યોગ્ય અને આદર્શ રસ્તો એ છે કે ધરપકડના કારણો લેખિતમાં પૂરા પાડવામાં આવે. જોકે, તેમાં ઉમેર્યું હતું કે ધરપકડના કારણો લેખિતમાં જણાવવાની કોઈ જરૂર નથી પરંતુ જો લેખિત પદ્ધતિનું પાલન કરવામાં આવે તો અનુપાલન ન કરવા અંગેનો વિવાદ બિલકુલ ઉદ્ભવશે નહીં. ધરપકડના કારણો લેખિતમાં આપવા જરૂરી નથી, છતાં તેને લેખિતમાં આપવાથી વિવાદ દૂર થશે. પોલીસે હંમેશા કલમ 22 ની જરૂરિયાતોનું કડક પાલન કરવું જોઈએ,

ધરપકડની કાયદેસરતા અને કોર્ટની ફરજ
સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે જો કલમ 22(1) નું પાલન ન કરવા બદલ ધરપકડ ગેરકાયદેસર હોય, તો મેજિસ્ટ્રેટે ધરપકડની માન્યતાની તપાસ કરવી જોઈએ. મૂળભૂત અધિકારોનું રક્ષણ કરવું એ અદાલતોની ફરજ છે. કલમ 22(1) ના ઉલ્લંઘનના કિસ્સામાં, કોર્ટ આરોપીને તાત્કાલિક મુક્ત કરવાનો આદેશ આપશે. કાયદા હેઠળ જામીન પર પ્રતિબંધ હોવા છતાં પણ જામીન આપવા માટે આ આધાર રહેશે.