માતાપિતા બનવું એ ઘણા લોકો માટે આશીર્વાદ સમાન છે, જ્યારે 20 ટકાથી વધુ માતાઓ માટે જીવનનો નવો અધ્યાય તણાવ, ચિંતા અને પોસ્ટપાર્ટમ ડિપ્રેશનનું સર્જન કરે છે. પર્યાપ્ત સમર્થન વગર, આવી પરિસ્થિતિ માતા અને બાળક બંને માટે જીવલેણ બની શકે છે. 

પોસ્ટપાર્ટમ ડિપ્રેશન એ એક સામાન્ય પરંતુ સારવાર યોગ્ય તબીબી સ્થિતિ છે જેનો ઘણી સ્ત્રીઓ બાળજન્મ પછી સામનો કરે છે. જો કે, આ માટેનું ચોક્કસ કારણ ઓળખવું મુશ્કેલ હોઈ શકે છે. ઉદાસી, ચિંતા અને થાકની આ લાગણીઓમાં ઘણા પરિબળો ફાળો આપે છે.

આ આનુવંશિકતા, હોર્મોનલ ફેરફારો, ઊંઘનો અભાવ, થાક અથવા માતા બનવાના દબાણને કારણે હોઈ શકે છે. 

ડૉ. સૌરભ મેહરોત્રા, એસોસિયેટ ડાયરેક્ટર, મનોચિકિત્સા, ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ન્યુરોસાયન્સિસ, મેદાંતા, ગુરુગ્રામ, એક ન્યૂઝ એજન્સીને જણાવ્યું કે, 'માતાપિતા બનવાની સફર યુગલો માટે અસંખ્ય પડકારો ઉભી કરે છે, જે ઘણીવાર તેમની ભાવનાત્મક સુખાકારી પર ઊંડી અસર કરે છે. લાંબા સમય સુધી "ગર્ભાવસ્થા સંબંધિત ગૂંચવણો, IVF જેવી પદ્ધતિઓ અને પ્રિટરમ ડિલિવરીનો બોજ માતાના માનસિક સ્વાસ્થ્ય પર ભારે અસર કરે છે."

અભ્યાસો દર્શાવે છે કે ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન માતૃત્વની માનસિક બીમારી માતા અને બાળક બંને માટે પ્રતિકૂળ પરિણામો સાથે સંકળાયેલી હોય છે, જેમાં પ્રિટરમ ડિલિવરી અને નબળા ન્યુરોડેવલપમેન્ટનો સમાવેશ થાય છે.

ડૉ. સૌરભે કહ્યું, 'મેદાંતા ખાતે, અમે લગભગ 70-80 ટકા માતાઓને પોસ્ટપાર્ટમ બ્લૂઝથી પીડિત જોઈએ છીએ, જેમાંથી 20 ટકા માતાઓ પોસ્ટપાર્ટમ ડિપ્રેશનથી પીડાય છે અને માનસિક સ્વાસ્થ્યના પડકારોથી પીડાય છે જેને સંપૂર્ણ ભાવનાત્મક સમર્થન અને સર્વગ્રાહી સંભાળની આવશ્યકતા છે.

પોસ્ટપાર્ટમ ડિપ્રેશનના લક્ષણોમાં અનિદ્રા, ભૂખ ન લાગવી, ચીડિયાપણું અને બાળક સાથે જોડવામાં પણ મુશ્કેલીનો સમાવેશ થાય છે. નિષ્ણાતો કહે છે કે પોસ્ટપાર્ટમ બ્લૂઝનો અનુભવ કરતી માતાઓ માટે, મદદ લેવી એ સૌથી મહત્વપૂર્ણ પગલાં પૈકીનું એક હોઈ શકે છે, કારણ કે તે તેમને બાળક સાથે વધુ સરળતાથી જોડવામાં મદદ કરી શકે છે.