2022ના અંતથી સોનાની વૈશ્વિક કિંમતમાં લગભગ 50%નો આવ્યો ઉછાળો: સોનાના ભાવ વધારવામાં ડ્રેગનનો હાથ 

છેલ્લા કેટલાક સમયથી ચીન સોનાની એવી રીતે ખરીદી કરી રહ્યું છે કે જાણે ટૂંક સમયમાં જ પૃથ્વી પર તે ન મળવાનું હોય. ભૌગોલિક રાજનૈતિક અને આર્થિક ઉથલપાથલના સમયમાં સોનાના ભાવ ઘણીવાર આસમાને પહોંચે છે. કારણ કે, તેને એક સુરક્ષિત રોકાણ માનવામાં આવે છે. રશિયાના યુક્રેન પર આક્રમણ અને ગાઝા યુદ્ધના કારણે પણ સોનાના ભાવમાં વધારો થયો છે.

સોનું લાંબા સમયથી 2,400 ડોલર પ્રતિ ઔંસની વિક્રમી સપાટીએ છે, કારણ કે ચીનીઓ સોના તરફ આકર્ષાયા છે. રિયલ એસ્ટેટ કે શેરોમાં તેમનો વિશ્વાસ ડગમગી ગયો છે. આ સમયગાળા દરમિયાન, ચીનની મધ્યસ્થ બેંકે તેના સોનાના ભંડારમાં સતત વધારો કર્યો છે, જ્યારે યુએસ દેવાનો હિસ્સો ઘટાડ્યો છે. સોનાના બજારોમાં ચીનનું પહેલેથી જ નોંધપાત્ર વર્ચસ્વ છે. 2022ના અંતથી સોનાની વૈશ્વિક કિંમતમાં લગભગ 50%નો ઉછાળો આવ્યો છે. ઊંચા વ્યાજ દરો અને મજબૂત યુએસ ડૉલર જેવા પરિબળો છતાં સોનું નવી ઊંચાઈ પર છે.  

ગયા મહિને યુએસ ફેડરલ રિઝર્વે સંકેત આપ્યો હતો કે તે લાંબા સમય સુધી ઊંચા વ્યાજદર જાળવી રાખશે. તેની અસર સોનાના ભાવ પર થઈ હતી. આ વર્ષે વિશ્વના લગભગ દરેક મોટા ચલણ સામે ડૉલર વધ્યો છે. જો કે, હવે સોનાની કિંમતો લગભગ 2,300 ડોલર પ્રતિ ઔંસની આસપાસ છે, એવું લાગી રહ્યું છે કે, સોનાનું બજાર હવે આર્થિક પરિબળો દ્વારા નહીં પરંતુ ચીનના ખરીદદારો અને રોકાણકારોની ધૂનથી ચાલે છે. લંડન સ્થિત મેટલ્સ ડેઇલીના સીઇઓ રોસ નોર્મને જણાવ્યું હતું કે, "ચીન નિર્વિવાદપણે સોનાના ભાવમાં વધારો કરી રહ્યું છે.
ચાઇના ગોલ્ડ એસોસિએશનના જણાવ્યા અનુસાર, એક વર્ષ અગાઉના ક્વાર્ટરમાં ચીનમાં સોનાનો વપરાશ 6% વધ્યો હતો. ગયા વર્ષે 9%ના વધારા પછી આ ઉછાળો આવ્યો છે. પરંપરાગત રોકાણ નબળું પડતાં સોનું વધુ આકર્ષક બન્યું હતું. ચીનનું રિયલ એસ્ટેટ ક્ષેત્ર સંકટમાં છે. સોનાના વેપારમાં ચાઈનીઝ ફંડ્સમાં ઘણું નાણું આવ્યું છે. 

પીપલ્સ બેંક ઓફ ચાઈનાની જંગી ખરીદી

ચીનમાં સોનાનો મોટો ખરીદદાર તેની મધ્યસ્થ બેંક છે. માર્ચમાં પીપલ્સ બેંક ઓફ ચાઈનાએ સતત 17મા મહિને તેના સોનાના ભંડારમાં વધારો કર્યો હતો. ગયા વર્ષે બેંકે વિશ્વની કોઈપણ અન્ય કેન્દ્રીય બેંક કરતાં વધુ સોનું ખરીદ્યું હતું, ચીન છેલ્લા એક દાયકાથી વધુ સમયથી યુએસ ટ્રેઝરીઝમાં પોતાનો હિસ્સો ઘટાડી રહ્યું છે. માર્ચ સુધીમાં, ચીન પર લગભગ 775 બિલિયન ડોલર યુએસનું દેવું હતું, જે 2021માં લગભગ 1.1 ટ્રિલિયન ડોલર હતું.

ચીન કેમ ખરીદી રહ્યું છે આટલું બધું સોનું?

બેઇજિંગમાં બીઓસી ઇન્ટરનેશનલના વૈશ્વિક મુખ્ય અર્થશાસ્ત્રી ગુઆન તાઓએ જણાવ્યું હતું કે ચીને ભૂતકાળમાં યુઆનનો ઉપયોગ કરીને સ્થાનિક રીતે સોનું ખરીદ્યું છે, પરંતુ આ વખતે બેંક સોનાની ખરીદી માટે વિદેશી ચલણનો ઉપયોગ કરી રહી છે. બેંક યુએસ ડોલર અને અન્ય કરન્સીમાં તેનું એક્સપોઝર ઘટાડી રહી છે. રશિયા પર લાદવામાં આવેલા પ્રતિબંધો હેઠળ અમેરિકાએ રશિયાના ડોલર હોલ્ડિંગને ફ્રીઝ કરવાનું પગલું ભર્યા બાદ ચીન સહિત ઘણી કેન્દ્રીય બેંકોએ સોનું ખરીદવાનું શરૂ કર્યું હતું. અન્ય યુએસ સાથીઓએ પણ સમાન પ્રતિબંધો લાદ્યા છે. ચીનના વિદેશી મુદ્રા ભંડારમાં સોનાનો હિસ્સો માત્ર 4.6% છે. ટકાવારીની દ્રષ્ટિએ, ભારત પાસે સોનાનો ભંડાર તેનાથી લગભગ બમણો છે.