નાણાકીય વ્યવસ્થામાં લોન મેળવનારી મહિલાઓમાં નોંધપાત્ર વધારો થયો છે, જેમાં 2019 અને 2024 દરમિયાન મહિલા લોન લેનારાઓ તરફથી લોન માંગમાં ત્રણ ગણો વધારો થયો છે. એક અહેવાલ મુજબ, ભારતમાં છૂટક લોન મેળવનારી મહિલા લોન લેનારાઓની સંખ્યામાં 2024 માં પૂરા થયેલા છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં 22 ટકાના ચક્રવૃદ્ધિ વાર્ષિક વૃદ્ધિ દર (સીએજીઆર) થી વધારો થયો છે.

ટ્રાન્સયુનિયન સિબિલ અને નીતિ આયોગ દ્વારા બહાર પાડવામાં આવેલા અહેવાલમાં જણાવાયું છે કે આ વૃદ્ધિ નાણાકીય વર્તણૂકમાં નોંધપાત્ર પરિવર્તન દર્શાવે છે, જેમાં મહિલાઓ વ્યક્તિગત અને વ્યાવસાયિક લક્ષ્યોને પૂર્ણ કરવા માટે લોનનો ઉપયોગ વધુને વધુ કરી રહી છે. નોંધપાત્ર રીતે લોન મેળવનારી લગભગ 60 ટકા મહિલા લોન લેનારાઓ અર્ધ-શહેરી અથવા ગ્રામીણ વિસ્તારોની છે.

2019 થી બિઝનેસ લોન અને ગોલ્ડ લોનમાં મહિલાઓનો હિસ્સો અનુક્રમે 14 ટકા અને 6 ટકા વધ્યો છે. રસપ્રદ વાત એ છે કે, 30 વર્ષથી ઓછી ઉંમરની મહિલાઓ રિટેલ ક્રેડિટ અપટેકમાં માત્ર 27 ટકા હિસ્સો ધરાવે છે, જ્યારે સમાન વય જૂથના પુરુષો માટે આ પ્રમાણ 40 ટકા છે. બિઝનેસ લોન એકાઉન્ટ ખોલાવતી મહિલાઓની સંખ્યા છેલ્લા છ વર્ષમાં ચાર ગણી વધી છે.

2024 સુધીમાં, મહિલાઓ દ્વારા લેવામાં આવેલી 42 ટકા લોન વ્યક્તિગત ધિરાણ માટે હતી, જે 2019 માં 39 ટકાથી થોડી વધારે છે. જ્યારે બિઝનેસ ક્ષેત્રોમાં મહિલાઓને ક્રેડિટ સપ્લાયમાં સુધારો થયો છે, ત્યારે મહિલાઓ દ્વારા લેવામાં આવતી મોટાભાગની લોન ગોલ્ડની છે.

2024 માં, મહિલાઓ દ્વારા લેવામાં આવેલી તમામ લોનમાંથી 36 ટકા ગોલ્ડ લોન હતી, જે 2019માં 19 ટકા હતી. ટ્રાન્સયુનિયન સિબિલ, નીતિ આયોગના મહિલા ઉદ્યોગસાહસિક પ્લેટફોર્મ (ડબ્લ્યુઈપી) અને માઇક્રોસેવ કન્સલ્ટિંગ (એમએસસી) દ્વારા સંયુક્ત રીતે પ્રકાશિત કરાયેલ આ અહેવાલમાં ક્રેડિટ ઓરિજિનેશનમાં મહિલાઓની ભાગીદારીમાં નોંધપાત્ર વૃદ્ધિ પર પ્રકાશ પાડવામાં આવ્યો છે.

અહેવાલમાં જણાવાયું કે ધંધાકીય હેતુ માટે ધિરાણ (ધંધાકીય લોન, વાણિજ્યિક વાહન અને વાણિજ્યિક સાધનો માટે લોન, મિલકત સામે લોન) માં મહિલાઓ દ્વારા લગભગ 37 લાખ નવા લોન ખાતા ખોલવામાં આવ્યા હતા, જેનું વિતરણ કુલ રૂ. 1.9 લાખ કરોડ થયું હતું. જ્યારે 2019 થી વ્યવસાયિક હેતુ માટે ખોલવામાં આવેલા ખાતાઓની સંખ્યામાં 4.6 ગણો વધારો થયો છે, આ લોન 2024 માં મહિલા ઉધાર લેનારાઓ દ્વારા લેવામાં આવેલી કુલ લોનના માત્ર 3 ટકા છે.

વ્યક્તિગત નાણાકીય જરૂરિયાતો માટે ધિરાણ (વ્યક્તિગત લોન, કન્ઝ્યુમર ડયુરેબલ લોન, ઘર માલિકી, વાહન લોન) મહિલાઓ દ્વારા લેવામાં આવેલી લોનનો મોટો હિસ્સો છે. 4.8 લાખ કરોડ રૂપિયાના મૂલ્યની આવી 4.3 કરોડ જેટલી લોન લેવામાં આવી હતી. અહેવાલ મુજબ, 2024 માં મહિલાઓ દ્વારા લેવામાં આવેલી તમામ લોનના આ 42 ટકા હતા. મહિલાઓમાં ક્રેડિટ લેનારાઓમાં ગોલ્ડ લોન લોકપ્રિય બની છે, જેમાં 2024 માં 4.7 લાખ કરોડ રૂપિયાની 4 કરોડ લોનનો સમાવેશ થાય છે, જે 2019 થી વોલ્યુમની દ્રષ્ટિએ 5.1 ગણી વૃદ્ધિ દર્શાવે છે.

મહિલા ઉદ્યોગસાહસિકોમાં ક્રેડિટ હેલ્થ વિશે વધતી જાગૃતિ અંગે ટ્રાન્સયુનિયન સિબિલના એમડી અને સીઈઓ ભાવેશ જૈને જણાવ્યું હતું કે ડિસેમ્બર 2023 માં 18.94 મિલિયનથી ડિસેમ્બર 2024 માં 26.92 મિલિયન મહિલાઓની ક્રેડિટ માહિતી રિપોર્ટ સ્વ-નિરીક્ષણમાં 42 ટકાનો વધારો થયો છે. જ્યારે આ એક પ્રોત્સાહક વલણ છે, ત્યારે ભારતની આર્થિક વાર્તામાં સહભાગીઓથી નેતા બનવા માટે મહિલાઓએ આ ચાલુ રાખવું જોઈએ. ઉધાર લેનારાઓ તેમની ક્રેડિટ સ્થિતિ વિશે સતર્ક રહીને વધુ સારી રીતે નાણાકીય નિર્ણયો લઈ શકે છે.

2019 થી, બિઝનેસ લોન ઉત્પત્તિમાં મહિલાઓનો હિસ્સો 14 ટકા અને ગોલ્ડ લોનમાં 6 ટકાનો વધારો થયો છે, અહેવાલમાં જણાવાયું છે. ડિસેમ્બર 2024 સુધીમાં ભારતમાં વ્યવસાયિક ઉધાર લેનારાઓમાં મહિલાઓનો હિસ્સો 35 ટકા હતો. ક્રેડિટ જાગૃતિ અને ક્રેડિટ સ્વાસ્થ્યમાં સુધારો થવાના આ પ્રોત્સાહક સંકેતો હોવા છતાં, મહિલા ઉધાર લેનારાઓને ક્રેડિટ ઍક્સેસ કરવામાં પડકારોનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે જેમ કે ક્રેડિટ ટાળવું, નબળા બેંકિંગ અનુભવો, ક્રેડિટ મેળવવામાં અવરોધો.

રિપોર્ટમાં એ પણ પ્રકાશિત કરવામાં આવ્યું છે કે ડિસેમ્બર 2024 માં કુલ સ્વ-નિરીક્ષણ આધારમાં મહિલાઓનો હિસ્સો વધીને 19.43 ટકા થયો છે, જે ડિસેમ્બર 2023 માં 17.89 ટકા હતો.

જેમ જેમ વધુ મહિલાઓ વર્કફોર્સમાં પ્રવેશ કરે છે અથવા ઉદ્યોગસાહસિક બને છે તેમ તેમ ઔપચારિક ધિરાણની ઍક્સેસ તેમને તેમની કારકિર્દીને આગળ વધારવા અથવા તેમના વ્યવસાય વિકાસના માર્ગને ટેકો આપવાનો માર્ગ પ્રદાન કરે છે. વધુમાં, તેમના ધિરાણનું નિરીક્ષણ કરવાથી મહિલા ઉધાર લેનારાઓને તેમના નાણાકીય સ્વાસ્થ્યને જાળવવા, વધુ સારી લોનની શરતો સુરક્ષિત કરવામાં અને ઓળખ ચોરી સામે રક્ષણ આપવામાં મદદ મળે છે.

સિબિલ રિપોર્ટ મુજબ, નાની ઉંમરની, જનરેશન ઝેડની મહિલાઓ ક્રેડિટ મોનિટરિંગમાં આગળ વધી રહી છે, આ જૂથમાં તેમની સંખ્યા વાર્ષિક ધોરણે 56 ટકા વધી છે. આનાથી 2024 માં સ્વ-નિરીક્ષણ કરતી મહિલાઓની વસ્તીમાં તેમનો હિસ્સો 22 ટકા થયો. મિલેનિયલ મહિલાઓની સંખ્યામાં વાર્ષિક ધોરણે 38 ટકાનો વધારો જોવા મળ્યો, જેના કારણે તે જ સમયગાળા માટે સ્વ-નિરીક્ષણ કરતી મહિલાઓની વસ્તીમાં 52 ટકાનો હિસ્સો થયો.