ડુંગળીએ રોજિંદા જીવનનો ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ ભાગ છે. ડુંગળીને ગરીબો માટેની કસ્તૂરી ગણાવાય છે. ભારતીય રસોડામાં લગભગ દરેક વાનગીમાં તેનો ઉપયોગ થાય છે. તેનાથી માત્ર ખોરાકનો સ્વાદ જ નથી વધતો પણ ઘણા સ્વાસ્થ્ય લાભો પણ મળે છે. ડુંગળી વિના સલાડ અધૂરુ છે અને તે ભોજનનો સ્વાદ વધારે છે. ભારતીય ઘરોમાં લાલ ડુંગળી ખાવામાં આવે છે. બજારમાં લાલ ડુંગળી ઉપરાંત સફેદ ડુંગળી પણ ઉપલબ્ધ છે.

ઘણીવાર લોકો એવું વિચારે છે કે બંને એક જ છે અને કોઈપણ ખોરાકમાં વાપરી શકાય છે પરંતુ આ વાત ખોટી છે. લાલ અને સફેદ ડુંગળીના સ્વાદ, પોષણ અને ઉપયોગમાં ઘણો તફાવત છે. માટે એ જાણવું જરૂરી છે કે સફેદ ડુંગળી અને લાલ ડુંગળી વચ્ચે શું તફાવત છે, તેના ફાયદા શું છે અને કોનો ઉપયોગ સ્વાસ્થ્ય માટે વધુ ફાયદાકારક છે.

સફેદ ડુંગળી અને લાલ ડુંગળી વચ્ચેનો તફાવત

૧. રંગ અને બનાવટ

લાલ ડુંગળીમાં ઘેરા લાલ કે જાંબલી રંગના પડ હોય છે. તેનો અંદરનો ભાગ આછો ગુલાબી રંગનો છે. તે જ સમયે, સફેદ ડુંગળીનો બહારનો ભાગ આછો સફેદ રંગનો હોય છે અને તેનો અંદરનો ભાગ પણ સંપૂર્ણપણે સફેદ હોય છે.

2. સ્વાદ

લાલ ડુંગળીનો સ્વાદ થોડો તીખો અને મસાલેદાર હોય છે. તેનો ઉપયોગ સલાડ અને ભારતીય વાનગીઓમાં સૌથી વધુ થાય છે. સફેદ ડુંગળીનો સ્વાદ થોડો મીઠો અને હળવો હોય છે, જે તેને સૂપ, સેન્ડવીચ અને સાઇડ ડીશ માટે યોગ્ય બનાવે છે.

૩. પાણી અને ખાંડનું પ્રમાણ

લાલ ડુંગળીમાં પાણીનું પ્રમાણ ઓછું હોય છે અને તેના તીખા સ્વાદને કારણે તેમાં ખાંડનું પ્રમાણ પણ થોડું ઓછું હોય છે. જ્યારે, સફેદ ડુંગળીમાં પાણી અને ખાંડનું પ્રમાણ વધુ હોય છે, જેના કારણે તે સ્વાદમાં વધુ મીઠી અને રસદાર હોય છે.

૪. ખોરાકમાં ઉપયોગ

લાલ ડુંગળી કાચી અને પકાવેલી બંને રીતે વાપરી શકાય છે. તે મોટે ભાગે ગ્રેવી, સલાડ અને અથાણામાં ઉમેરવામાં આવે છે. ત્યારે સફેદ ડુંગળીનો ઉપયોગ મોટે ભાગે રાંધીને કરવામાં આવે છે. તેનો ઉપયોગ મોટે ભાગે પશ્ચિમી અને હળવા સૂપમાં થાય છે.

લાલ ડુંગળીના ફાયદા

એન્ટીઑકિસડન્ટથી ભરપૂર: લાલ ડુંગળીમાં ક્વેર્સેટિન નામનું એન્ટીઑકિસડન્ટ હોય છે, જે શરીરમાં મુક્ત રેડિકલ ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. તે હૃદય રોગ અને કેન્સરનું જોખમ પણ ઘટાડી શકે છે.

રક્ત શુદ્ધિકરણમાં મદદરૂપ: તે રક્ત શુદ્ધિકરણ અને કોલેસ્ટ્રોલને નિયંત્રિત કરવામાં મદદરૂપ છે.

રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારનાર: તેમાં વિટામિન સી અને સલ્ફર હોય છે જે રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત બનાવે છે.

ડાયાબિટીસમાં ફાયદાકારક: લાલ ડુંગળી ઇન્સ્યુલિનનું ઉત્પાદન વધારવામાં મદદ કરે છે, જે બ્લડ સુગર લેવલને નિયંત્રણમાં રાખે છે.

સફેદ ડુંગળીના ફાયદા

પાચન સુધારે છે: સફેદ ડુંગળીમાં ભરપૂર માત્રામાં ફાઇબર હોય છે, જે પાચનમાં સુધારો કરે છે. તે કબજિયાત અને એસિડિટી જેવી પેટની સમસ્યાઓમાં રાહત આપવામાં મદદ કરે છે

હાડકાં માટે સારું: તેમાં હાજર કેલ્શિયમ અને ફોસ્ફરસ હાડકાંને મજબૂત બનાવવામાં મદદરૂપ થાય છે.

ત્વચા અને વાળ માટે ફાયદાકારક: સફેદ ડુંગળીનો રસ ત્વચાને સુધારવા અને વાળ ખરતા અટકાવવામાં ફાયદાકારક છે.

બ્લડ પ્રેશરમાં મદદ કરે છે: સફેદ ડુંગળી પોટેશિયમનો સારો સ્ત્રોત છે, જે બ્લડ પ્રેશરને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરે છે.

કોનો ઉપયોગ વધુ ફાયદાકારક?

1. લાલ ડુંગળી: જો એન્ટીઑકિસડન્ટ, રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારવા અને રક્ત શુદ્ધિકરણ માટે ઉપાય શોધી રહ્યા છો, તો લાલ ડુંગળી વધુ ફાયદાકારક છે. તેને કાચી ખાવાથી કે સલાડમાં વાપરવાથી સ્વાસ્થ્ય માટે તે  વધુ ફાયદાકારક છે.

2. સફેદ ડુંગળી: સફેદ ડુંગળી પાચન, હાડકાં મજબૂત કરવા અને ત્વચા અને વાળની ​​સંભાળ માટે સારી છે. શ્રેષ્ઠ વિકલ્પ એ છે કે તેને સૂપ અને હળવી વાનગીઓમાં સામેલ કરો.