લેબનોન અને સીરિયાની સરહદે આવેલા કેટલાક વિસ્તારોમાં થયેલા પેજર બ્લાસ્ટથી આખી દુનિયા ચોંકી ગઈ છે. ઘણા અહેવાલોમાં દાવો કરવામાં આવ્યો હતો કે જે પેજરમાં વિસ્ફોટ થયા હતા તેની સાથે છેડછાડ કરવામાં આવી હતી અને તેમાં વિસ્ફોટકો મૂકવામાં આવ્યા હતા. આ માટે ઈઝરાયેલની ગુપ્તચર સંસ્થા મોસાદને જવાબદાર ગણવામાં આવી છે. ત્યારે એ જાણવું જરૂરી છે કે આ વિસ્ફોટક શું છે?

આ વિસ્ફોટક PETN એટલે કે પેન્ટારીથ્રીટોલ ટેટ્રાનાઈટ્રેટ એક રાસાયણિક પદાર્થ છે. તે પ્લાસ્ટિસાઇઝર સાથે મળીને પ્લાસ્ટિક વિસ્ફોટક બનાવે છે. પ્લાસ્ટિક બોમ્બમાં તેને સૌથી શક્તિશાળી અને ખતરનાક માનવામાં આવે છે. તેને શોધવું ખૂબ મુશ્કેલ છે. તેના પરમાણુઓ ખૂબ જ સંગઠિત છે. જેના કારણે સેન્સર પણ તેને ઓળખી શકતા નથી. તેનો ઉપયોગ એમોનિયમ નાઈટ્રેટ અને પોટેશિયમ નાઈટ્રેટ સાથે થાય છે, જેના કારણે વિસ્ફોટની અસર વ્યાપક છે. આ રાસાયણિક પદાર્થની શોધ જર્મન સૈન્ય દ્વારા પ્રથમ વિશ્વ યુદ્ધ દરમિયાન કરવામાં આવી હતી.

PETN આતંકવાદી સંગઠનોમાં લોકપ્રિય

અહેવાલ મુજબ, ઇઝરાયેલની ગુપ્તચર એજન્સી મોસાદે હિઝબુલ્લાહના પેજરની અંદર PETN ફીટ કર્યું હતું. તે પેજરની બેટરી પર ઇન્સ્ટોલ કરવામાં આવ્યું હતું. આ પેજર્સ બેટરીનું તાપમાન વધારીને વિસ્ફોટ કરવામાં આવ્યા હતા. આ વિસ્ફોટકનું વજન 20 ગ્રામથી ઓછું હતું.

અમેરિકન અધિકારીઓના જણાવ્યા અનુસાર, આ પેજર્સ તાઈવાનની એક કંપનીના AP924 મોડલના હતા. તાઈવાનથી લેબનોન મોકલવામાં આવેલા પેજરના બેચમાં દરેક પેજર સાથે એકથી બે ઔંસ વિસ્ફોટકો જોડાયેલા હતા. આ વિસ્ફોટક પેજરમાં લગાવેલી બેટરીની બાજુમાં લગાવવામાં આવ્યું હતું.

રિપોર્ટ અનુસાર, લેબનોનમાં બપોરે 3.30 વાગ્યે આ પેજર્સ પર એક મેસેજ આવ્યો હતો. આ સંદેશે પેજરમાં ફીટ કરાયેલા વિસ્ફોટકને સક્રિય કરી દીધો.

દાવો કરવામાં આવી રહ્યો છે કે પેજર ડિવાઈસમાં વિસ્ફોટ પહેલા કેટલીક સેકન્ડો સુધી બીપિંગનો અવાજ સંભળાયો હતો. સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, મોસાદે આ વિસ્ફોટક પેજરની અંદર બેટરીમાં લગાવ્યું હતું. કોઈપણ ઉપકરણ અથવા સ્કેનરથી આ વિસ્ફોટકને શોધવું ખૂબ મુશ્કેલ છે.

મોસાદ જેવી ખતરનાક ગુપ્તચર એજન્સીઓ જ નહીં પરંતુ લશ્કર-એ-તૈયબા, હિઝબુલ મુજાહિદ્દીન અને અલ કાયદા જેવા આતંકવાદી સંગઠનો પણ આ કેમિકલનો ઉપયોગ કરી રહ્યાં છે.

વિસ્ફોટ ક્યારે અને ક્યાં થયા?

લેબનીઝ રાજધાની બેરૂત અને દક્ષિણ લેબેનોનના કેટલાક વિસ્તારોમાં ખાસ કરીને પૂર્વીય બેકા ખીણમાં સ્થાનિક સમય અનુસાર બપોરે 3.30 વાગ્યે શ્રેણીબદ્ધ વિસ્ફોટો શરૂ થયા હતા. આ વિસ્તારોને હિઝબુલ્લાહનો ગઢ માનવામાં આવે છે.

રોયટર્સના અહેવાલ મુજબ આ વિસ્ફોટો લગભગ એક કલાક સુધી ચાલુ રહ્યા હતા. દાનિયાહ વિસ્તારના સ્થાનિક લોકોનું કહેવું છે કે તેઓ લગભગ એક કલાક સુધી બ્લાસ્ટના અવાજો સાંભળતા રહ્યા.

શા માટે હિઝબુલ્લાના સૈનિકો પેજરનો ઉપયોગ કરે છે?

ગયા વર્ષે 7 ઓક્ટોબરે ઈઝરાયેલ પર થયેલા હુમલા બાદ હિઝબુલ્લાહના ટોચના નેતૃત્વએ તેના સૈનિકોને સંદેશાવ્યવહાર માટે મોબાઈલ અથવા ઈન્ટરનેટને બદલે પેજરનો ઉપયોગ કરવાનો આદેશ આપ્યો હતો. તેની પાછળનું કારણ એ છે કે ઇઝરાયેલ આર્મી અને મોસાદ સતત હિઝબુલ્લાહના સૈનિકોના લોકેશન પર નજર રાખે છે. પેજરની ખાસિયત એ છે કે તેનું લોકેશન ટ્રેક કરી શકાતું નથી.