૭ ઓક્ટોબર ૨૦૨૩ના રોજ હમાસના હુમલાથી શરૂ થયેલા ઇઝરાયલ અને પેલેસ્ટાઇન વચ્ચેના યુદ્ધે સમગ્ર વિશ્વને હચમચાવી નાખ્યું છે. ૧૫ મહિના સુધી ચાલેલા આ યુદ્ધમાં સેંકડો લોકોએ જીવ ગુમાવ્યા છે. દરમિયાન, ઘણા દેશોના પ્રયાસો પછી, ઇઝરાયલ આખરે યુદ્ધવિરામ કરાર અને કેદીઓની મુક્તિ માટે સંમત થયું છે. આ અંગે ઇઝરાયલના વડાપ્રધાન બેન્જામિન નેતન્યાહૂએ કહ્યું કે, હમાસ સાથે યુદ્ધવિરામ કરાર હજુ સુધી નક્કી થયો નથી અને અંતિમ વિગતો પર કામ ચાલી રહ્યું છે.

કતાર અને અમેરિકા દ્વારા કરારની જાહેરાત કર્યાના કલાકો પછી આ નિવેદન આવ્યું છે. આ કરારનો ઉદ્દેશ્ય 15 મહિનાથી ચાલી રહેલા સંઘર્ષનો અંત લાવવાનો અને બંધકોને તેમના પરિવારો સાથે ફરીથી મિલન કરાવવાનો માર્ગ મોકળો કરવાનો છે. તે જ સમયે, ઇઝરાયલી પીએમ નેતન્યાહૂએ અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિઓ જો બાઇડન અને ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પનો આભાર માન્યો, ઇઝરાયલી બંધકોની મુક્તિ અને પરત ફરવાની તેમની પ્રતિબદ્ધતા પર ભાર મૂક્યો છે.

કતાર, ઇજિપ્ત અને યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સે બુધવારે એક સંયુક્ત નિવેદન બહાર પાડ્યું. એવો અહેવાલ છે કે, ઇઝરાયલ અને હમાસ વચ્ચે યુદ્ધવિરામ અને બંધકોને મુક્ત કરવા માટે કરાર થયો છે. આ કરાર ૧૯ જાન્યુઆરી, ૨૦૨૫થી અમલમાં આવશે અને ત્રણ તબક્કામાં શાંતિ લાવવાની યોજના ધરાવે છે. કતાર, ઇજિપ્ત અને અમેરિકાએ ખાતરી આપી છે કે, ત્રણેય પગલાંનું પાલન થાય અને કરારનો સંપૂર્ણ અમલ થાય. આ દેશોએ સંયુક્ત રાષ્ટ્ર અને અન્ય આંતરરાષ્ટ્રીય ભાગીદારો સાથે મળીને કામ કરીને આ પ્રક્રિયાને સફળ બનાવવાનું વચન પણ આપ્યું છે.

આ કરાર ત્રણ તબક્કામાં થશે, જેમાં પહેલો તબક્કો યુદ્ધવિરામ અને વાટાઘાટોની શરૂઆત, જેના પરિણામે 33 બંધકોને મુક્ત કરવામાં આવશે. આ સમય દરમિયાન ઇઝરાયલી સેના ગાઝામાંથી પાછી ખેંચી લેશે અને માનવતાવાદી સહાય મોકલવામાં આવશે. બીજો તબક્કો યુદ્ધવિરામના 16 દિવસ પછી બંધકોની સંપૂર્ણ મુક્તિ, ઇઝરાયલી દળો ગાઝામાંથી સંપૂર્ણપણે પાછી ખેંચી લેશે. જોકે, ઇઝરાયલે કહ્યું છે કે, જ્યાં સુધી હમાસની લશ્કરી તાકાતનો નાશ ન થાય ત્યાં સુધી તે સંપૂર્ણપણે પીછેહઠ કરવા તૈયાર નથી. ત્રીજો તબક્કો બાકીના બંધકોના મૃતદેહો પરત કરવા અને યુદ્ધથી ખરાબ રીતે બરબાદ થયેલા ગાઝાના પુનર્નિર્માણની શરૂઆત. ઉલ્લેખનીય છે કે, આ કરાર ઇઝરાયલી કેબિનેટની મંજૂરી મળ્યા પછી જ લાગુ કરવામાં આવશે.

નેતન્યાહૂનું બે તરફી વલણ
ઇઝરાયલના વડાપ્રધાન બેન્જામિન નેતન્યાહૂએ ઇઝરાયલ-હમાસ યુદ્ધવિરામ કરાર પર પોતાની પ્રતિક્રિયા વ્યક્ત કરી છે. તેમણે કહ્યું કે, કરાર હજુ પૂર્ણ થયો નથી. પરંતુ તેની અંતિમ વિગતો પર કામ ચાલી રહ્યું છે. બીજી તરફ નેતન્યાહૂએ ઇઝરાયલ-હમાસ યુદ્ધવિરામ કરાર માટે ટ્રમ્પ અને બાઇડનનો આભાર પણ માન્યો છે.

ઇઝરાયલના વડાપ્રધાન કાર્યાલયે ટ્વિટ કર્યું કે, વડાપ્રધાને કહ્યું કે તેઓ બધા બંધકોને પાછા લાવવા માટે સંપૂર્ણપણે પ્રતિબદ્ધ છે. તેમણે આગામી અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિના આ નિવેદનની પ્રશંસા કરી કે, અમેરિકા ઇઝરાયલ સાથે મળીને કામ કરશે. જેથી ગાઝા ક્યારેય આતંકવાદીઓ માટે આશ્રયસ્થાન ન બને. જ્યારે કરારની જાહેરાત કરવામાં આવી, ત્યારે ગાઝામાં લોકો રસ્તાઓ પર ઉતરી આવ્યા અને સૂત્રોચ્ચાર કર્યા અને કારના હોર્ન વગાડીને ઉજવણી કરી. ઇઝરાયલ-હમાસ સંઘર્ષમાં ગાઝામાં 46,000થી વધુ પેલેસ્ટિનિયનો માર્યા ગયા છે, જેમાં મોટાભાગે મહિલાઓ અને બાળકો છે.

ગઈકાલે મધ્યસ્થી વાટાઘાટકારોએ જણાવ્યું હતું કે, કરાર મુજબ, શરૂઆતના છ અઠવાડિયા માટે લડાઈ બંધ કરશે. આ પછી, સંપૂર્ણ યુદ્ધવિરામ પર ચર્ચા કરવામાં આવશે. કતારની રાજધાનીમાં અઠવાડિયાની કઠિન વાટાઘાટો પછી થયેલા આ કરારમાં હમાસ દ્વારા રાખવામાં આવેલા ડઝનબંધ બંધકોને તબક્કાવાર મુક્ત કરવાનો સમાવેશ થાય છે. ઇઝરાયલે તેની કસ્ટડીમાંથી સેંકડો પેલેસ્ટિનિયન કેદીઓને મુક્ત કરવા પણ સંમતિ આપી છે. એટલું જ નહીં, આ કરારથી ગાઝામાં વિસ્થાપિત થયેલા લાખો લોકો હવે પોતાના ઘરે પાછા ફરશે. કતાર અને હમાસના અધિકારીઓએ કરારની પુષ્ટિ કરી છે, ઇઝરાયલ તરફથી હજુ સુધી કોઈ ટિપ્પણી કરવામાં આવી નથી. આ કરારને હજુ પણ ઇઝરાયલી વડાપ્રધાન બેન્જામિન નેતન્યાહૂના મંત્રીમંડળ દ્વારા મંજૂરી મળવાની બાકી છે.

જોકે, મધ્યસ્થી વાટાઘાટકારોને વિશ્વાસ છે કે, આગામી દિવસોમાં તે અસરકારક બનશે. વાટાઘાટકારોએ જણાવ્યું હતું કે, છ અઠવાડિયાના યુદ્ધવિરામ દરમિયાન લગભગ 100 બંધકોમાંથી 33 લોકોને મુક્ત કરવામાં આવશે. આ પછી, અન્ય લોકોને પણ તબક્કાવાર મુક્ત કરવામાં આવશે. બીજીબાજુ, એ સ્પષ્ટ નથી કે કેટલા વિસ્થાપિત પેલેસ્ટિનિયનો તેમના ઘરે પાછા ફરી શકશે.