દેશની સર્વોચ્ચ અદાલતની રચના દેશમાં ન્યાય આપવા અને બંધારણનું રક્ષણ કરવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે કરવામાં આવી હતી. પરંતુ છેલ્લા કેટલાક દાયકાઓમાં સુપ્રીમ કોર્ટમાં પેન્ડિંગ કેસોની સંખ્યા સતત વધી રહી છે. જેના કારણે ન્યાય મેળવવાની પ્રક્રિયા ધીમી પડી રહી છે. સુપ્રીમ કોર્ટમાં કેટલા કેસ પેન્ડિંગ છે?

સુપ્રીમ કોર્ટમાં પડતર કેસોની વર્તમાન સ્થિતિ

2023ના અંત સુધીમાં ભારતની સર્વોચ્ચ અદાલતમાં 70,000 થી વધુ કેસ પેન્ડિંગ હતા પરંતુ જાન્યુઆરી 2024 સુધીમાં આ સંખ્યા વધીને 80,221 થઈ ગઈ. સુપ્રીમ કોર્ટના ઓબ્ઝર્વરના રિપોર્ટ મુજબ જાન્યુઆરી 2024માં સુપ્રીમ કોર્ટમાં 80,000થી વધુ કેસ પેન્ડિંગ હતા. એકલા જાન્યુઆરી 2024ની વાત કરીએ તો આ મહિનામાં સુપ્રીમ કોર્ટમાં 1996 કેસ નોંધાયા હતા. જ્યારે આ જ મહિનામાં સુપ્રીમ કોર્ટ દ્વારા 2420 કેસોનો પણ નિકાલ કરવામાં આવ્યો હતો.

જો કે આ પછી પણ જ્યારે વાર્ષિક આંકડાઓ વધુ ચિંતાજનક લાગે છે. આવા પડતર કેસ ન્યાય પ્રણાલીની કાર્યક્ષમતા પર સવાલો ઉભા કરે છે. આ પેન્ડિંગ કેસોમાંથી મોટાભાગના સિવિલ અને ફોજદારી કેસ છે.  જે વર્ષોથી પેન્ડિંગ છે. આ સિવાય બંધારણીય મુદ્દાઓ, પીઆઈએલ અને પરચુરણ અપીલો પણ પેન્ડિંગ લિસ્ટમાં સામેલ છે.

દર વર્ષે કેટલા કેસ વધી રહ્યા છે?

સુપ્રીમ કોર્ટમાં પેન્ડિંગ કેસોની સંખ્યા દર વર્ષે વધી રહી છે. જ્યારે જાન્યુઆરી 2024માં 80,221 કેસ પેન્ડિંગ હતા. જાન્યુઆરી 2023માં સુપ્રીમ કોર્ટમાં 78,400 કેસ પેન્ડિંગ હતા. જ્યારે જાન્યુઆરી 2022માં સુપ્રીમ કોર્ટમાં 70,101 કેસ પેન્ડિંગ હતા. જો સુપ્રીમ કોર્ટમાં જજોની સંખ્યાની વાત કરીએ તો હાલમાં સુપ્રીમ કોર્ટમાં જજોની સંખ્યા 34 છે. ત્યારે કલ્પના કરી શકો છો કે જજ પર કેટલા કેસ ક્લિયર કરવાનું દબાણ હશે.