હિંદુ ધર્મમાં તુલસીને પવિત્ર છોડ માનવામાં આવે છે. ભગવાન વિષ્ણુ સાથે તેના લગ્ન ધાર્મિક દ્રષ્ટિકોણથી ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. આ લગ્ન લોકોના દામ્પત્ય જીવનમાં સુખ અને સમૃદ્ધિ લાવે છે. તુલસી વિવાહના દિવસે જે લોકો પૂર્ણ વિધિથી પૂજા કરે છે તેમના લગ્ન ભગવાન શાલિગ્રામ સાથે થાય છે. તેમના લગ્નજીવનમાં ક્યારેય કોઈ અડચણો આવતી નથી અને તેમના દાંપત્ય જીવનમાં હંમેશા ખુશીઓ રહે છે. તુલસી વિવાહને એક શુભ પ્રસંગ માનવામાં આવે છે અને આ દિવસે ઘરમાં અનેક શુભ કાર્યો કરવામાં આવે છે. તુલસી વિવાહના દિવસે પૂજા દરમિયાન આ કથા સાંભળવી ખૂબ જ જરૂરી છે, કારણ કે આ કથા વિના પૂજા અધૂરી માનવામાં આવે છે.

પંચાંગ અનુસાર, કારતક માસના શુક્લ પક્ષની બારસ તિથિ આજે સાંજે 04:04 કલાકે હશે અને આવતીકાલે બપોરે 01:01 કલાકે સમાપ્ત થશે. ઉદય તિથિ અનુસાર આવતીકાલે માતા તુલસી અને ભગવાન શાલિગ્રામના વિવાહનું આયોજન કરવામાં આવશે.

તુલસી વિવાહ વિધિ

 તુલસીના છોડને સારી રીતે સજાવો અને તેને મંડપમાં સ્થાપિત કરો.

 ભગવાન શાલિગ્રામને શણગારીને તુલસીના છોડ પાસે રાખો.

 એક નાનકડો મંડપ બનાવો જ્યાં લગ્નવિધિ થઈ શકે.

 લગ્ન પહેલા તુલસી અને શાલિગ્રામની પૂજા યોગ્ય રીતે કરો.

 લગ્ન દરમિયાન મંત્રોનો જાપ અવશ્ય કરો.

 તુલસી અને શાલિગ્રામની સાત પરિક્રમા કરો.

 લગ્ન પછી આશીર્વાદ લો.

તુલસી વિવાહના દિવસે વાંચો આ કથા

પૌરાણિક કથા અનુસાર ભગવાન શિવે એક વખત તેમનો મહિમા સમુદ્રમાં ફેંકી દીધો હતો. જેના કારણે ખૂબ જ તેજસ્વી બાળકનો જન્મ થયો. આ બાળકનું નામ જલંધર હતું, જલંધર પછીથી એક શક્તિશાળી રાક્ષસ રાજા બન્યો. જલંધર અત્યંત રાક્ષસી સ્વભાવનું હતો. જલંધરના લગ્ન દૈત્યરાજ કલાનેમીની પુત્રી વૃંદા સાથે થયા હતા. એકવાર જલંધરે દેવી લક્ષ્મીને મેળવવાની ઈચ્છા સાથે યુદ્ધ કર્યું. પરંતુ, સમુદ્રમાંથી જન્મ લેતાં માતા લક્ષ્મીએ જલંધરને પોતાના ભાઈ તરીકે સ્વીકારી લીધો. જ્યારે જલંધરનો પરાજય થયો ત્યારે તે દેવી પાર્વતીને શોધવાની ઈચ્છા સાથે કૈલાશ પર્વત પર પહોંચ્યો.

આ પછી જલંધર ભગવાન શિવનું રૂપ લઈને માતા પાર્વતી પાસે પહોંચ્યા, પરંતુ માતા પાર્વતીએ તેમની યોગશક્તિથી તેમને તરત જ ઓળખી લીધા અને માતા પાર્વતી તરત જ ત્યાંથી અદૃશ્ય થઈ ગયા. ત્યાં જલંધરે ભગવાન શિવ સાથે યુદ્ધ શરૂ કર્યું. દેવી પાર્વતીએ ભગવાન વિષ્ણુને આખી કહાની સંભળાવી. જલંધરની પત્ની વૃંદા ખૂબ જ સમર્પિત સ્ત્રી હતી. તેમના પતિવ્રત ધર્મની શક્તિને લીધે જલંધર ન તો માર્યો ગયો કે ન તો પરાજિત થયો. તેથી જ જલંધરનો નાશ કરવા માટે વૃંદાના લગ્નની પ્રતિજ્ઞા તોડવી અત્યંત જરૂરી હતી.

આ પછી ભગવાન વિષ્ણુ ઋષિનું રૂપ ધારણ કરીને વનમાં પહોંચ્યા. જ્યાં વૃંદા મુસાફરી કરી રહી હતી. ભગવાન વિષ્ણુ સાથે બે રાક્ષસો પણ આવ્યા. તેમને જોઈને વૃંદા ડરી ગઈ. ત્યારે ઋષિના રૂપમાં આવેલા ભગવાન વિષ્ણુએ વૃંદાની સામે એક જ ક્ષણમાં બંનેનો નાશ કર્યો. આ પછી વૃંદાએ ઋષિને તેના પતિ જલંધર વિશે પૂછ્યું જે કૈલાસ પર્વત પર મહાદેવ સાથે યુદ્ધ કરી રહ્યા હતા. ઋષિએ પોતાના ભ્રમના જાળમાંથી બે વાંદરાઓ પ્રગટ કર્યા. એક વાંદરાના હાથમાં જલંધરનું માથું અને બીજા હાથમાં ધડ હતું. પતિની આ હાલત જોઈને વૃંદા બેહોશ થઈને નીચે પડી ગઈ. જ્યારે વૃંદા ભાનમાં આવી ત્યારે તેણે તેના પતિને જીવનમાં પાછા આવવા વિનંતી કરી.

આ પછી ભગવાને પોતાની માયાથી જલંધરનું મસ્તક પોતાના શરીર સાથે જોડી દીધું, પરંતુ પોતે પણ આ શરીરમાં પ્રવેશ કર્યો. વૃંદાને ખબર નહોતી કે તેના પતિના શરીરમાં બીજું કોઈ પ્રવેશ્યું છે. વૃંદાએ ભગવાન જલંધર સાથે પવિત્ર વર્તન કરવાનું શરૂ કર્યું, જેના કારણે તેની પવિત્રતા તૂટી ગઈ. આવું થતાં જ વૃંદાના પતિ જલંધરનો કૈલાસ પર્વત પરના યુદ્ધમાં પરાજય થયો હતો.

જ્યારે વૃંદાને ખબર પડી ત્યારે તેણે ગુસ્સે થઈને ભગવાન વિષ્ણુને હૃદયહીન પથ્થર બનવાનો શ્રાપ આપ્યો. ભગવાન વિષ્ણુએ પોતાના ભક્તનો શ્રાપ સ્વીકારી લીધો અને શાલિગ્રામ પથ્થર બની ગયો. બ્રહ્માંડના નિર્વાહકનું પથ્થરમાં રૂપાંતર થવાને કારણે બ્રહ્માંડમાં અસંતુલનની સ્થિતિ સર્જાઈ હતી. આ જોઈને બધા દેવી-દેવતાઓએ વૃંદાને પ્રાર્થના કરી અને ભગવાન વિષ્ણુને શ્રાપમાંથી મુક્ત કરવા કહ્યું.

વૃંદાએ ભગવાન વિષ્ણુને શ્રાપમાંથી મુક્ત કર્યા પરંતુ પોતે આત્મહત્યા કરી લીધી. જ્યાં વૃંદા બળીને રાખ થઈ ગઈ હતી ત્યાં તુલસીનો છોડ ઉગ્યો હતો. ભગવાન વિષ્ણુએ વૃંદાને કહ્યું, હે વૃંદા તારી પવિત્રતાને લીધે તું મને લક્ષ્મી કરતાં પણ વધુ વહાલી થઈ ગઈ છે. હવે તમે હંમેશા તુલસીના રૂપમાં મારી સાથે હશો. ત્યારથી, દર વર્ષે તુલસી વિવાહ કારતક મહિનાની દેવ-ઉઠવાની એકાદશીના બીજા દિવસે કરવામાં આવે છે. ભગવાન વિષ્ણુએ વરદાન આપ્યું હતું કે જે કોઈ મારા શાલિગ્રામ સ્વરૂપ તુલસી સાથે લગ્ન કરશે તેને આ લોક અને પરલોકમાં કીર્તિ મળશે.

તુલસીને વરદાન મળે છે કે જે ઘરમાં તુલસી રહે છે ત્યાં યમના દૂત પણ પ્રવેશ કરી શકતા નથી. મૃત્યુ સમયે જે તુલસી અને ગંગાજળ મોંમાં મંજરી વગર રાખીને મૃત્યુ પામે છે તે પાપોથી મુક્ત થઈને વૈકુંઠ ધામની પ્રાપ્તિ કરે છે. જે વ્યક્તિ તુલસી અને આમળાની છાયામાં પોતાના પિતૃઓનું શ્રાદ્ધ કરે છે, તેના પિતૃઓને મોક્ષની પ્રાપ્તિ થાય છે.