પોર્ટુગલે અમેરિકા પાસેથી એફ-35 ફાઇટર જેટ ખરીદવાની યોજના બનાવી હતી. કેનેડાએ ૮૮ અને જર્મનીએ પણ ૩૫ એફ-૩૫નો ઓર્ડર આપ્યો હતો, પરંતુ હવે નાટો દેશો આ ખરીદી પર પુનર્વિચાર કરી રહ્યા છે.જેના લીધે ટેરિફ ધમકી અને રશિયા યુક્રેન યુદ્ધ સ્ટેન્ડ પછી ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પને મોટો ફટકો પડશે.

અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ બન્યા પછી, ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ સતત અન્ય દેશોને ટેરિફની ધમકી આપી રહ્યા છે. રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધમાં યુદ્ધવિરામ માટે તે ઝેલેન્સકી પર સતત દબાણ પણ કરી રહ્યા છે. એટલું જ નહીં, ટ્રમ્પે ઝેલેન્સકી પર યુક્રેનને યુદ્ધમાં મદદ કરવાના બદલામાં ખનિજ સંસાધનોનો ઉપયોગ કરવા માટે દબાણ પણ કર્યું. અમેરિકાના વલણમાં આ ફેરફારને ધ્યાનમાં રાખીને, નાટો દેશો હવે એક મોટો નિર્ણય લેવા જઈ રહ્યા છે, જે ટ્રમ્પ માટે મોટો ફટકો હોઈ શકે છે.

વાસ્તવમાં, નાટોમાં સમાવિષ્ટ દેશો તેમની સેનાને મજબૂત બનાવવામાં વ્યસ્ત છે. તેઓ તેમના જૂના ફાઇટર વિમાનોના કાફલાને બદલવા માંગે છે. એટલા માટે તેમણે અમેરિકાના સ્ટીલ્થ ફાઇટર જેટ એફ-35 ખરીદવાની યોજના બનાવી હતી, પરંતુ હવે તેઓ તેમની યોજના પર પુનર્વિચાર કરી રહ્યા છે. હાલમાં, અમેરિકા ઉપરાંત, તેના 19 સાથી દેશો એફ-35 નો ઉપયોગ કરે છે, જેમાં નાટો દેશો તેમજ દક્ષિણ કોરિયા, જાપાન, ઓસ્ટ્રેલિયા અને ઇઝરાયલ જેવા દેશોનો સમાવેશ થાય છે.

એફ-35 ખરીદી પર નાટો દેશોએ સસ્પેન્સ બનાવ્યું

નાટોમાં સામેલ દેશો અમેરિકાના એફ-35 ફાઇટર જેટ ખરીદવા અને લશ્કરી કાફલામાંથી જૂના અમેરિકન, યુરોપિયન અને સોવિયેત યુગના ફાઇટર વિમાનોને દૂર કરવા માંગતા હતા, પરંતુ વૈશ્વિક સ્તરે પરિસ્થિતિને કારણે, તેઓ હવે આ નિર્ણય પર વિચાર કરવા મજબૂર છે. આ માટે ઘણા દેશોએ પુનર્મૂલ્યાંકન તરફ ધ્યાન દોર્યું છે.

પોર્ટુગલ-કેનેડા સોદો રદ કરે તેવી સંભાવના

પોર્ટુગલે અમેરિકાનું એફ-35 ફાઇટર જેટ ખરીદવાની યોજના બનાવી હતી. તેણે 28 યુએસ એફ-16 ને એફ-35 થી બદલવાની યોજના બનાવી હતી, પરંતુ તેના સંરક્ષણ પ્રધાને હવે નાટોના સંબંધમાં તાજેતરના યુએસ વલણ તરફ ધ્યાન દોર્યું છે. કેનેડાએ અમેરિકા પાસેથી 88 એફ-35 ખરીદવા માટે 13 બિલિયન ડોલરના સોદા પર હસ્તાક્ષર કર્યા હતા, પરંતુ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પની ટેરિફ ધમકી બાદ, દેશના નવા વડા પ્રધાન માર્ક કાર્નીએ આ નિર્ણયની સમીક્ષા કરવાનો આદેશ આપ્યો છે. કેનેડાને 2026 સુધીમાં એફ-35નો પહેલો બેચ મળવાનો હતો અને આમાંથી 16 જેટ માટે ચુકવણી થઈ ચૂકી છે. કેનેડાના સંરક્ષણ પ્રધાન બિલ બ્લેરે કહ્યું કે તેઓ પ્રથમ બેચ સ્વીકારશે પરંતુ સંપૂર્ણ ઓર્ડર લેશે નહીં અને હવે સ્વીડિશ-નિર્મિત સાબ ગ્રિપેન જેવા ફાઇટર જેટ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરશે. કેનેડા અને પોર્ટુગલની જેમ, જર્મનીએ પણ 35 ફાઇટર જેટનો ઓર્ડર આપ્યો હતો, પરંતુ હવે તેના ઓર્ડર અંગે પણ અનિશ્ચિતતા છે.

અમેરિકાના એફ-35ની વિશેષતા

અમેરિકાનું એફ-35એ 5મી પેઢીનું સ્ટીલ્થ ફાઇટર એરક્રાફ્ટ છે, જે તેની અદ્ભુત ગતિ અને અદ્યતન ટેકનોલોજી માટે જાણીતું છે. તે એક ઓલ-વેધર સ્ટીલ્થ મલ્ટીરોલ કોમ્બેટ એરક્રાફ્ટ છે જે ઇલેક્ટ્રોનિક યુદ્ધ, જાસૂસી, સર્વેલન્સ અને રિકોનિસન્સ જેવા મિશન પણ કરી શકે છે. એફ-35 ને હવાઈ શ્રેષ્ઠતા અને હડતાલ મિશન માટે ડિઝાઇન કરવામાં આવ્યું છે. એફ-35 ના ત્રણ પ્રકાર છે - પહેલું કન્વેન્શનલ ટેક-ઓફ એન્ડ લેન્ડિંગ છે, જેને એફ-35 એ કહેવાય છે. બીજું શોર્ટ ટેક-ઓફ અને વર્ટિકલ લેન્ડિંગ છે, જે એફ-35 બી તરીકે ઓળખાય છે. ત્રીજું વાહક આધારિત છે એટલે કે એફ-35 સી . એફ-35 નું ઉત્પાદન અમેરિકાની લોકહીડ માર્ટિન કંપની દ્વારા કરવામાં આવે છે.