ટીવી દર્શકોને 1 એપ્રિલથી શરૂ થનારી ઇન્ડિયન પ્રીમિયર લીગ (આઈપીએલ) જેવી મોટી ઇવેન્ટ્સ જોવામાં મુશ્કેલી થઇ શકે છે. કેમકે જો તેમના દ્વારા ઉપયોગમાં લેવાતા વિદેશી ઉપગ્રહોને અવકાશ નિયમનકારની મંજૂરી ન મળે તો સોની, સ્ટાર અને ઝીના નેટવર્ક સહિત 100 થી વધુ ચેનલોનું પ્રસારણ ખોરવાઈ શકે છે.

સરકારી આદેશ મુજબ, ફક્ત તે વિદેશી ઉપગ્રહો અથવા નક્ષત્રો જેમને 31 માર્ચની સમયમર્યાદા સુધીમાં ભારતીય રાષ્ટ્રીય અવકાશ પ્રમોશન અને અધિકૃતતા કેન્દ્ર (ઇન-સ્પેસ) તરફથી મંજૂરી મળી ગઈ છે, તેમને જ દેશમાં અવકાશ-આધારિત સંદેશાવ્યવહાર અથવા પ્રસારણ સેવાઓ પ્રદાન કરવાની મંજૂરી છે. આ ઓર્ડર ફક્ત બ્રોડકાસ્ટ અથવા લીનિયર ટીવીને અસર કરશે, જેમાં ઓવર-ધ-ટોપ (ઓટીટી) એપ્લિકેશનો દ્વારા સ્ટ્રીમ કરાયેલ સામગ્રી સરળતાથી ચાલતી રહેશે.

જ્યારે કેટલાક વિદેશી ઉપગ્રહો જેમ કે ઇન્ટલસેટ, વનવેબ, આઈપીસ્ટાર, ઓર્બિટકનેક્ટ અને ઇન્મરસેટને મંજૂરી મળી ગઈ છે, ત્યારે હોંગકોંગ સ્થિત એશિયાસેટ અને એપસ્ટાર, ચીનના ચાઈનાસેટ અને મલેશિયાના મિસેટ સહિત અન્ય ઉપગ્રહો મંજૂરીની રાહ જોઈ રહ્યા છે.

ટીવી પ્રસારણ ઉદ્યોગ હવે આશા રાખી રહ્યો છે કે કાં તો માર્ચના અંત સુધીમાં બધા વિદેશી ઉપગ્રહોને મંજૂરી મળી જશે અથવા સરકાર પ્રસારણ સુનિશ્ચિત કરવા માટે સમયમર્યાદા લંબાવશે. જોકે, વર્તમાન જીઓપોલીટીકલ પરિસ્થિતિ અને કેટલાક સેટેલાઇટ ઓપરેટરોના ચીન સાથેના સંબંધોને કારણે ઉદ્યોગના કેટલાક વર્ગો ચિંતિત છે.

વિગતોથી વાકેફ અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું કે વિદેશી ઉપગ્રહો દ્વારા અરજીઓ પ્રક્રિયા હેઠળ છે અને ગૃહ મંત્રાલય અને અવકાશ વિભાગ સહિત વિવિધ મંત્રાલયોના અધિકારીઓની બનેલી સ્થાયી સમિતિની બેઠક પછી આ મહિનાના અંત સુધીમાં કેટલીક સ્પષ્ટતા બહાર આવી શકે છે. એક અધિકારીએ જણાવ્યું કે સામાન્ય રીતે આ સમિતિ નિર્ણય લેવા માટે બે બેઠકો કરે છે. હાલમાં, અમને ખબર નથી કે તેમને મંજૂરી મળશે કે નહીં. આ મહિનાના અંત સુધીમાં સ્પષ્ટતા થઈ જશે.

ઝીના પ્રવક્તાએ જણાવ્યું હતું કે કંપની ઇન-સ્પેસ સાથે સંપર્કમાં છે અને તેમની ચર્ચા દરમિયાન નિયમનકારે સંકેત આપ્યો છે કે વિવિધ ઓપરેટરોને તેમની ફાઇલિંગની સફળ ચકાસણીના આધારે માર્ચની શરૂઆતમાં મંજૂરી આપવામાં આવશે.

પ્રવક્તાએ જણાવ્યું કે જોકે, અમારું માનવું છે કે ઇન-સ્પેસએ ભારતીય પ્રસારણકર્તાઓને સેટેલાઇટ ઓપરેટરોની ભારતીય એન્ટિટીને લાઇસન્સ આપવાની તારીખ પછી કરાર કરવા માટે ઓછામાં ઓછા છ મહિનાનો સમય આપવો જોઈએ, 30 સપ્ટેમ્બર, 2025 સુધીમાં. અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું કે તાજેતરમાં ઘણા વિદેશી ઉપગ્રહોએ મંજૂરી માટે અરજી કરી છે. અધિકારીએ જણાવ્યું હતું.એક પ્રક્રિયા જેમાં સામાન્ય રીતે બધી વિગતો પૂરી પાડવામાં લગભગ 120 દિવસ લાગે છે. જોકે, ગયા વર્ષે સપ્ટેમ્બરથી અરજીઓ પેન્ડિંગ છે. કેટલીકવાર, અરજીઓ પૂર્ણ નથી હોતી અને વધારાની વિગતો માંગવામાં આવે છે, જેમાં સમય લાગે છે. જ્યારે અરજી પૂર્ણ થાય છે, ત્યારે જ સ્થાયી સમિતિ દ્વારા તેના પર વિચાર કરવામાં આવે છે.

બીજા એક અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે સમિતિ અધિકૃતતા આપતા પહેલા સેટેલાઇટ ઓપરેટરના તમામ પરિમાણોનું વિશ્લેષણ કરે છે, જેમાં શેરહોલ્ડિંગ પેટર્નનો પણ સમાવેશ થાય છે. વિદેશી ઉપગ્રહોને મંજૂરી આપતી વખતે સુરક્ષાને સર્વોચ્ચ પ્રાથમિકતા આપવી જોઈએ. ઉદ્યોગ અધિકારીઓએ ચેતવણી આપી હતી કે જો વિદેશી ઉપગ્રહોને સમયસર મંજૂરી નહીં મળે તો મોટાપાયે વિક્ષેપ પડી શકે છે કારણ કે ટૂંકા સમયમાં ચેનલોને અન્ય ઉપગ્રહોમાં સ્થાનાંતરિત કરી શકાતી નથી અને તેને બંધ કરવી પડશે.

એક અધિકારીએ જણાવ્યું કે કરાર હેઠળની જવાબદારીઓ મુજબ બ્રોડકાસ્ટરોએ અન્ય પ્રદેશોના ભાગીદારો સાથે લાઇવ ફીડ્સ સહિતની સામગ્રી શેર કરવાની હોય છે. આ કરવાનો સૌથી સહેલો અને સસ્તો રસ્તો સેટેલાઇટ દ્વારા છે પરંતુ જો મંજૂરી સમયસર આપવામાં નહીં આવે તો તે નુકસાનકારક રહેશે.

બીજા એક અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે ક્ષમતાની મર્યાદાઓને કારણે તેને ભારતીય ઉપગ્રહમાં ટ્રાન્સફર કરવાનો વિકલ્પ શક્ય નથી. અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે ભારતીય ઉપગ્રહ જીસેટ પાસે એટલી ક્ષમતા નથી અને નવા ભારતીય ઉપગ્રહોને 3-4 મહિનામાં ભ્રમણકક્ષામાં સ્થાપિત નથી કરી શકાતા. તેમજ ચેનલોને અન્ય ઉપગ્રહો પર સ્થાનાંતરિત કરવી એક લાંબી અને ખર્ચાળ પ્રક્રિયા છે.