આજે વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીનો જન્મદિવસ છે. મોદી આજે 74 વર્ષના થયા છે. પીએમ મોદીના આ જન્મદિવસ પર, ભારતીય જનતા પાર્ટી સેવા પખવાડા (17 સપ્ટેમ્બરથી 02 ઓક્ટોબર) શરૂ કરશે. સ્વતંત્ર ભારતમાં જન્મેલા પ્રથમ વડા પ્રધાન એક મહેનતુ, સમર્પિત, સ્વપ્નદ્રષ્ટા અને નિર્ધારિત રાજકારણી તરીકેની છબી ધરાવે છે. તેઓ સતત ત્રીજી વખત કેન્દ્રમાં પીએમ પદ સંભાળી રહ્યા છે. નરેન્દ્ર મોદીના 74માં જન્મદિવસ નિમિત્તે સંઘર્ષથી કર્તવ્યના માર્ગ સુધીની સફર અને તેમની સાથે જોડાયેલી તમામ કહેવાતી અને ન કહેવાયેલી વાતો...

નરેન્દ્ર દામોદરદાસ મોદી ભારતના 14મા વડાપ્રધાન છે. 26મે 2014ના રોજ પ્રથમ વખત દેશના વડાપ્રધાન તરીકે શપથ લીધા હતા. આ સાથે, મોદીએ કેન્દ્રમાં સતત બે ટર્મ માટે બહુમતી સાથે બિન-કોંગ્રેસી સરકાર બનાવીને ભારતીય રાજકારણમાં અમીટ છાપ છોડી દીધી છે. વર્ષ 2024માં ત્રીજી વખત પીએમ તરીકે શપથ લીધા. જો કે, તેઓ ભાજપના નેતૃત્વ હેઠળના એનડીએ સહયોગી પક્ષના સમર્થનથી પીએમ બન્યા છે.

જન્મ, લગ્ન અને પછી...

નરેન્દ્ર મોદીનો જન્મ 17 સપ્ટેમ્બર, 1950ના રોજ ગુજરાતના મહેસાણા જિલ્લાના વડનગરમાં એક ગુજરાતી પરિવારમાં થયો હતો. તેમની માતાનું નામ હીરાબેન અને પિતાનું નામ દામોદરદાસ મૂળચંદ મોદી હતું. બાળપણમાં તેઓ ચા વેચવામાં પિતાને મદદ કરતા હતા અને બાદમાં પોતાની ચાની દુકાન પણ ચલાવતા હતા.

મોદીએ શાળાકીય અભ્યાસ વડનગરમાં જ પૂર્ણ કર્યો હતો. ત્યારબાદ તેઓએ ઘર છોડીને ભારત ભ્રમણ કર્યું. જ્યારે તેઓ ઘરે પાછા આવ્યા ત્યારે તેમના લગ્ન 1968માં જશોદાબેન સાથે થયા. જો કે, ટૂંક સમયમાં જ બંને અલગ થઈ ગયા.

આઠ વર્ષની ઉંમરે આરએસએસના સંપર્કમાં આવ્યા

મોદી જ્યારે આઠ વર્ષના હતા ત્યારે તેઓ રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘ (RSS)ના સંપર્કમાં આવ્યા હતા. તેઓ આરએસએસથી એટલા પ્રભાવિત હતા કે તેઓ 20 વર્ષની વયે આરએસએસના પ્રચારક બન્યા હતા. લાંબા સમય સુધી સંગઠનમાં રહ્યા બાદ તેઓ ભાજપમાં જોડાયા અને પછી રાજકારણમાં પ્રવેશ્યા. જો કે, બાળપણમાં તેઓ ભારતીય સેનામાં સેવા આપવા માંગતા હતા.

7 ઓક્ટોબર, 2001ના રોજ મોદીએ પ્રથમ વખત ગુજરાતના મુખ્યમંત્રી તરીકે શપથ લીધા હતા. ત્યારબાદ સતત 13 વર્ષ મુખ્યમંત્રીની ખુરશી પર રહેવાનો રેકોર્ડ બનાવ્યો. જ્યારે તેઓ કેન્દ્રીય રાજકારણમાં પ્રવેશ્યા ત્યારે 2014માં વારાણસીથી ચૂંટણી જીત્યા અને સંસદમાં પહોંચ્યા અને દેશના 14મા વડાપ્રધાન બન્યા.

મોદીના નેતૃત્વમાં ભાજપની જીત

 2019ની ચૂંટણીમાં, તેમને 543 માંથી 303 બેઠકો જીતીને પ્રચંડ બહુમતી સાથે ફરીથી સરકાર બનાવી.

 2014ની લોકસભા ચૂંટણીમાં 543માંથી 282 બેઠકો જીતીને કેન્દ્રમાં સરકાર બનાવી.

 2024ની લોકસભા ચૂંટણીમાં 543માંથી 240 બેઠકો જીતીને કેન્દ્રમાં ગઠબંધન સરકાર બનાવી.

મોદીની રાજકીય સફર

 2019: 30 મેના રોજ, નરેન્દ્ર મોદીએ બીજી વખત PM તરીકે શપથ લીધા. કેબિનેટની રચના 31 મેના રોજ કરવામાં આવી હતી. આમાં, પીએમઓ સિવાય, તેમણે પોતાની પાસે એવા તમામ મંત્રાલયો રાખ્યા જે કોઈને ફાળવવામાં આવ્યા ન હતા, જેમાં પરમાણુ ઉર્જા વિભાગ, કર્મચારી મંત્રાલય, જાહેર ફરિયાદ અને પેન્શન, અવકાશ વિભાગ અને ઈસરો મુખ્યાલયનો સમાવેશ થાય છે.

 2019: 23 મેના રોજ કોંગ્રેસના નેતા અજય રાયને હરાવીને સતત બીજી વખત વારાણસીથી સાંસદ તરીકે ચૂંટાયા.

 2014: ભાજપે જંગી બહુમતી સાથે જીત મેળવી. 26 મેના રોજ, મોદીએ ભારતના 14મા વડાપ્રધાન તરીકે શપથ લીધા હતા. તેઓ આઝાદી પછી જન્મેલા પ્રથમ વડાપ્રધાન બન્યા.

 2012: ડિસેમ્બરમાં બીજેપીએ ફરીથી ગુજરાતમાં બહુમતી સાથે જીત મેળવી. મોદીએ સતત ચોથી વખત મુખ્યમંત્રી તરીકે શપથ લીધા.

 2007: બીજેપી ફરી એકવાર ગુજરાતમાં જીતી. 23 ડિસેમ્બરે નરેન્દ્ર મોદીએ ત્રીજી વખત મુખ્યમંત્રી પદના શપથ લીધા હતા.

 2002: ડિસેમ્બરમાં મોદીએ મણિનગર વિધાનસભા બેઠક પરથી ચૂંટણી લડી અને જંગી જીત નોંધાવી. બીજી વખત ગુજરાતના સીએમ બન્યા.

 2001: કેશુભાઈ પટેલની તબિયત બગડી. જ્યારે ભાજપ પેટાચૂંટણીમાં બેઠકો હારી ગયું, ત્યારે રાષ્ટ્રીય નેતૃત્વએ પટેલની જગ્યાએ મોદીને ગુજરાતના મુખ્ય પ્રધાન પદ સોંપ્યું. 7 ઓક્ટોબર 2001ના રોજ, મોદીએ પ્રથમ વખત ગુજરાતના મુખ્યમંત્રી તરીકે શપથ લીધા.

 1995: તેઓ ભાજપના રાષ્ટ્રીય સચિવ તરીકે ચૂંટાયા અને નવી દિલ્હી ગયા. અહીં તેમણે હરિયાણા અને હિમાચલ પ્રદેશના ચૂંટણી પ્રચારનું નેતૃત્વ કર્યું.

 1996: મોદીને ભાજપના મહાસચિવ (સંગઠન) તરીકે બઢતી આપવામાં આવી.

 1990: નરેન્દ્ર મોદીએ 1990માં લાલકૃષ્ણ અડવાણીની રામ રથયાત્રા અને 1991માં મુરલી મનોહર જોશીની એકતા યાત્રાનું આયોજન કરવામાં મદદ કરી.

 1987: ભાજપમાં જોડાયા અને ગુજરાત એકમના જનરલ સેક્રેટરી બનાવવામાં આવ્યા.

આરએસએસ અને મોદી

 1972: નરેન્દ્ર મોદી આરએસએસમાં જોડાયા હતા.

 1975: RSSએ તેમને 'ગુજરાત લોક સંઘ સમિતિ'ના મહાસચિવ બનાવ્યા.

 1978: RSSએ ઘણી જવાબદારીઓ સોંપી. તેમને સુરત અને વડોદરામાં વિભાગના પ્રચારક બનાવ્યા.

 1979: તેઓ આરએસએસના વિભાગ પ્રચારક બન્યા. દિલ્હીમાં આરએસએસ માટે કામ કર્યું.

મોદીની લોક કલ્યાણકારી યોજનાઓ

 સ્વચ્છ ભારત અભિયાનઃ સ્વચ્છ ભારત અભિયાન સ્વચ્છતા સંબંધિત જનભાગીદારી અભિયાન છે. સ્વચ્છતાને સમર્પિત આ અભિયાનનો ઉદ્દેશ્ય સરકાર અને પ્રભાવશાળી વ્યક્તિઓ દ્વારા લોકોને સ્વચ્છતા પ્રત્યે જાગૃત કરવાનો છે. આ પહેલા મોદીએ દેશમાં સ્વચ્છતા પ્રત્યે રાષ્ટ્રીય ચેતના જગાવી હતી.

 મેક ઈન ઈન્ડિયાઃ 2014માં શરૂ થયેલી આ યોજનાનો ઉદ્દેશ્ય દેશની અંદર ઉત્પાદન વધારવા અને રોજગારીની નવી તકો ઊભી કરવાનો છે.

 નમામિ ગંગેઃ નમામિ ગંગે યોજના એક સંકલિત સંરક્ષણ મિશન છે. મોદી સરકારે 2014માં 20 હજાર કરોડ રૂપિયાના બજેટ સાથે શરૂઆત કરી હતી. આ યોજના હેઠળ, રાષ્ટ્રીય નદી ગંગાને સંરક્ષણ, પુનઃજીવિત અને પ્રદૂષણ મુક્ત કરવાની છે.

 જન ધન યોજના: આ યોજના એક રાષ્ટ્રીય નાણાકીય સમાવેશ મિશન છે, જેનો હેતુ નાગરિકોને બેંકિંગ સેવાઓ સાથે જોડવાનો છે. 9 ઓગસ્ટ, 2023 સુધી આ યોજના હેઠળ કુલ 50.09 કરોડ બેંક ખાતા ખોલવામાં આવ્યા છે.

 ડિજિટલ ઈન્ડિયા: આ યોજનાનો ઉદ્દેશ લોકો સુધી ટેક્નોલોજી લઈ જવાનો, ડિજિટલ સાક્ષરતા અને ઈ-ગવર્નન્સ સેવાઓને પ્રોત્સાહન આપવાનો અને ગામડાઓમાં ઈન્ટરનેટ સેવા દ્વારા લોકોને સશક્તિકરણ કરવાનો છે.

 આત્મનિર્ભર ભારત: આ યોજના હેઠળ, ઉદ્દેશ્ય આયાત પર નિર્ભરતા ઘટાડવા, સ્થાનિક ઉત્પાદન અને સ્વદેશી ઉત્પાદનોને પ્રોત્સાહન આપવાનો છે.

 કૌશલ્ય ભારત મિશન: આ યોજનાનો ઉદ્દેશ્ય દેશના કર્મચારીઓની કુશળતા વધારવાનો છે. તે ‘મેક ઇન ઇન્ડિયા’ અને ‘ડિજિટલ ઇન્ડિયા’ના ભાગ રૂપે લોન્ચ કરવામાં આવ્યું હતું.

 બેટી બચાવો, બેટી પઢાવોઃ આ યોજના ત્રણ મંત્રાલયો દ્વારા ચલાવવામાં આવી રહી છે. તેનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય મહિલાઓનું સશક્તિકરણ અને બાળ જાતિ ગુણોત્તરમાં થતા ઘટાડાને રોકવાનો છે.

 પીએમ મુદ્રા યોજનાઃ આ યોજના દ્વારા સરકાર સૂક્ષ્મ અને નાના ઉદ્યોગ સાહસિકોને પોસાય તેવી શરતો પર લોન આપે છે.

 ઉજાલા યોજના: આ યોજના હેઠળ, લોકોને સસ્તું દરે LED બલ્બ આપવામાં આવે છે. તેનો હેતુ વીજળી બચાવવાનો છે.

 ઉજ્જવલા યોજનાઃ યોજનાનો ઉદ્દેશ્ય ગ્રામીણ ભારતમાં મહિલાઓને ધૂમ્રપાનથી મુક્ત કરવાનો છે. આ અંતર્ગત ગરીબી રેખા નીચે જીવતી મહિલાઓને એલપીજી કનેક્શન આપવામાં આવે છે.

 પ્રધાનમંત્રી સુરક્ષા વીમા યોજના: તે એક અકસ્માત વીમા યોજના છે. અકસ્માતને કારણે મૃત્યુ અથવા ઈજાના કિસ્સામાં કવર આપવામાં આવે છે. તેનું વાર્ષિક પ્રીમિયમ 20 રૂપિયા છે.

 અટલ પેન્શન યોજના: તે એક સામાજિક સુરક્ષા યોજના છે. 60 વર્ષ પછી, નાગરિકોને દર મહિને પેન્શન તરીકે અવિરત રકમ આપવામાં આવશે. આ યોજનાનો લાભ ફક્ત 18 થી 40 વર્ષની વચ્ચેના લોકો જ મેળવી શકે છે.

 સ્માર્ટ સિટી પહેલ: આ યોજનાનો ઉદ્દેશ ટકાઉ અને સમાવિષ્ટ શહેરોને પ્રોત્સાહન આપવાનો છે. સ્વચ્છતા, ગુણવત્તાયુક્ત નાગરિક જીવન અને બહેતર પર્યાવરણ પ્રદાન કરવા.

 અમૃત યોજનાઃ એક લાખથી વધુ વસ્તી ધરાવતા શહેરોનો આ યોજનામાં સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે. શહેરોને પાઈપથી પાણી પુરવઠો, ગટર અને સ્વચ્છતા પ્રદાન કરવી એ આ મિશનનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય છે.

 સ્ટાર્ટઅપ ઈન્ડિયા: આ યોજનાનો ઉદ્દેશ સ્ટાર્ટઅપ અને નવા વિચારોને ઉત્તમ ઈકો સિસ્ટમ પ્રદાન કરવાનો છે. જેથી દેશમાં આવક અને રોજગારીની નવી તકોને પ્રોત્સાહન મળી શકે.

 સેતુ ભારતમ યોજનાઃ આ યોજના દ્વારા તમામ રાષ્ટ્રીય ધોરીમાર્ગોને રેલ્વે ક્રોસિંગ ફ્રી બનાવવાના હતા. આ યોજનામાં 208 નવા ઓવરપાસ અને અંડરપાસનું નિર્માણ અને 1500 જૂના પુલના પુનઃનિર્માણનો સમાવેશ થાય છે.

 પ્રધાનમંત્રી જન આરોગ્ય યોજના: આ વિશ્વની સૌથી મોટી સ્વાસ્થ્ય વીમા યોજના છે. દેશના 10 કરોડથી વધુ આર્થિક રીતે નબળા પરિવારો આ યોજનાનો ભાગ છે. યોજનાનો ઉદ્દેશ્ય નીચલા વર્ગને આરોગ્ય સેવાઓ પૂરી પાડવાનો છે.

વિશ્વભરમાંથી સન્માન મેળવ્યા

 ભૂટાનનું સર્વોચ્ચ નાગરિક સન્માન, ઓર્ડર ઓફ ધ ડ્રુક ગ્યાલ્પો-2024

 પલાઉનો અબાકલ એવોર્ડ - 2023

 ફિજીનું સર્વોચ્ચ નાગરિક સન્માન, 'કમ્પેનિયન ઑફ ધ ઓર્ડર ઑફ ફિજી'-2023

 પાપુઆ ન્યુ ગિનીનું સર્વોચ્ચ નાગરિક સન્માન 'ગ્રાન્ડ કમ્પેનિયન ઓફ ધ ઓર્ડર ઓફ લોગોહુ' 2023

 ઇજિપ્તનું સર્વોચ્ચ નાગરિક સન્માન 'ઓર્ડર ઓફ ધ નાઇલ'-2023

 ફ્રાન્સના સર્વોચ્ચ નાગરિક પુરસ્કાર 'લિજન ઓફ ઓનર-2023'

 ગ્રીસનું બીજું સર્વોચ્ચ નાગરિક સન્માન 'ઓર્ડર ઓફ ઓનર'-2023

 ભૂટાનનું સર્વોચ્ચ નાગરિક સન્માન ઓર્ડર ઓફ ધ ડ્રુક ગ્યાલ્પો-2021

 યુનાઈટેડ સ્ટેટ્સ ઑફ અમેરિકાનો લીજન ઑફ મેરિટ એવોર્ડ-2020

 ઓર્ડર ઓફ સેન્ટ એન્ડ્રુ એવોર્ડ ઓફ રશિયા-2019

 માલદીવ ઓર્ડર ઓફ ધ ડિસ્ટિંગ્વિશ્ડ શાસક ઓફ નિશાન ઇઝુદ્દીન એવોર્ડ-2019

 કિંગ હમાદ ઓર્ડર ઓફ ધ રેનેસાન્સ એવોર્ડ ઓફ બહેરીન-2019

 UAE ઓર્ડર ઓફ ઝાયેદ એવોર્ડ-2019

 સિઓલ શાંતિ પુરસ્કાર - 2018

 ગ્રાન્ડ કોલર ઓફ ધ સ્ટેટ ઓફ પેલેસ્ટાઈન એવોર્ડ-2018

 સાઉદી અરેબિયાનો ઓર્ડર ઓફ અબ્દુલાઝીઝ અલ સઉદ એવોર્ડ-2016

 સ્ટેટ ઓર્ડર ઓફ અફઘાનિસ્તાન ગાઝી અમીર અમાનુલ્લા ખાન એવોર્ડ-2016

આ એવોર્ડ પણ નામે છે મોદીના

 પહેલો ફિલિપ કોટલર પ્રેસિડેન્શિયલ એવોર્ડ (2019)

 બિલ એન્ડ મેલિન્ડા ગેટ્સ ફાઉન્ડેશન (2019) તરફથી ગ્લોબલ ગોલકીપર એવોર્ડ

 યુનાઈટેડ નેશન્સ ચેમ્પિયન્સ ઓફ ધ અર્થ એવોર્ડ (2018)

 ગ્લોબલ એનર્જી એન્ડ એન્વાયરમેન્ટ લીડરશીપ એવોર્ડ (2021)

મોદીની સિદ્ધિઓ

 ટાઇમ મેગેઝિને વર્ષ 2014, 2015 અને 2017માં તેમને વિશ્વના 100 સૌથી પ્રભાવશાળી લોકોની યાદીમાં સામેલ કર્યા હતા.

 ટાઈમ મેગેઝીનના 2014 અને 2016ના રીડર્સ પોલમાં મોદીને 'પર્સન ઓફ ધ યર' એટલે કે વર્ષના સૌથી પ્રભાવશાળી વ્યક્તિનું બિરુદ આપવામાં આવ્યું હતું.

 ફોર્બ્સ મેગેઝિને 2014માં મોદીને વિશ્વના 15મા સૌથી શક્તિશાળી વ્યક્તિ તરીકે સ્થાન આપ્યું હતું.

 ફોર્બ્સ મેગેઝિને તેમને 2015, 2016 અને 2018માં વિશ્વના 9મા સૌથી શક્તિશાળી વ્યક્તિ તરીકે સ્થાન આપ્યું હતું.

 ફોર્ચ્યુન મેગેઝિનની 2015ની વિશ્વના મહાન નેતાઓની વાર્ષિક યાદીમાં મોદી પાંચમા ક્રમે હતા.

 મોદીની વિદેશ નીતિ

નરેન્દ્ર મોદી હેઠળ, ભારતની વિદેશ નીતિ વધુ અડગ અને રાષ્ટ્રવાદી અભિગમ તરીકે ઉભરી આવી છે. નેબરહુડ ફર્સ્ટ અને એક્ટ ઈસ્ટ નીતિઓ દ્વારા તેના પડોશીઓ અને એશિયા-પેસિફિક દેશો સાથે ભારતના સંબંધો વધુ ગાઢ બન્યા હતા.

મોદીએ રાષ્ટ્રીય હિતમાં તટસ્થ વિદેશ નીતિ અપનાવી. આ જ કારણ હતું કે પશ્ચિમી દેશોની ટીકા છતાં તેઓ રશિયા સાથેના ગાઢ સંબંધો અને તેલની આયાતમાંથી પાછળ હટ્યા નથી.

વૈશ્વિક મંચો પર આતંકવાદ સામે કડક અને સ્પષ્ટ વલણ અપનાવવાની અને સરહદ વિવાદ પર ચીન સામે અડગ રહેવાની ભારતની નવી વિદેશ નીતિનું આ પરિણામ છે. કુશળ નેતૃત્વ સમગ્ર વિશ્વમાં સ્વીકારવામાં આવ્યું હતું અને આંતરરાષ્ટ્રીય મંચો પર પણ માન્યતા પ્રાપ્ત થઈ હતી.

આ ઉપનામો ધ બોસથી લઈને પ્રીય સુધીના મળ્યા આ ઉપનામો

અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ બરાક ઓબામા, ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ અને જો બાયડનથી લઈને દુનિયાભરના તમામ રાષ્ટ્રાધ્યક્ષોએ મોદીની પ્રશંસા કરી છે. ઓસ્ટ્રેલિયન પીએમ એન્થોની આલ્બાનીસે મોદીને "ધ બોસ" ગણાવ્યા હતા, જે વિશ્વના મોદીને વૈશ્વિક નેતા તરીકે સ્વીકારતા હતા.

ઈટાલીના વડાપ્રધાન જ્યોર્જિયા મેલોનીએ મોદીને વિશ્વના સૌથી પ્રિય નેતા ગણાવ્યા. ડેનિશ વડા પ્રધાન મેટ્ટે ફ્રેડરિકસેને મોદીને "વિશ્વ માટે પ્રેરણા" ગણાવ્યા.

જાણો PM મોદી વિશે અન્ય વાતો

 પીએમ મોદીને તેમની યુવાનીથી જ આધ્યાત્મિકતામાં રસ છે. તેમણે ખૂબ જ નાની ઉંમરે હિમાલયની યાત્રા કરી હતી.

 મોદી નિયમિત યોગ અને ધ્યાન અને સમયાંતરે ઉપવાસ પણ કરે છે. આંતરરાષ્ટ્રીય યોગ દિવસ અને ફિટ ઈન્ડિયા અભિયાન શરૂ થયું.

 મોદીના ઘણા વૈશ્વિક નેતાઓ સાથે અંગત સંબંધો છે. તે રાજ્યોના વડાઓને ખૂબ જ પ્રેમથી મળે છે અને તેમના હૃદયમાં પોતાનું સ્થાન બનાવે છે.

 મોદી સોશિયલ મીડિયા પર વિશ્વના સૌથી લોકપ્રિય નેતાઓમાંના એક છે. રાજકીય પ્રચાર માટે સોશિયલ મીડિયાનો ઉપયોગ કરો.

 પીએમ મોદીને ફોટોગ્રાફીનો શોખ છે. જ્યારે પણ તે ક્યાંક જાય છે ત્યારે ફોટો પણ ક્લિક કરે છે.

 મોદીને દેશના સૌથી ટેક સેવી નેતા માનવામાં આવે છે. કોઈપણ ઔપચારિક શિક્ષણ વિના અંગ્રેજી અને કમ્પ્યુટર કૌશલ્ય શીખ્યા.

 મોદીના કપડાં અને તેમની સ્ટાઈલ વૈશ્વિક ચર્ચાનો વિષય બની રહે છે. તેમનો ફેમસ 'મોદી કુર્તા' આખી દુનિયામાં જાણીતો છે.