ગુરુવારે જારી કરાયેલા અધિકૃત ડેટામાં જાણવા મળ્યું છે કે જર્મની જાપાનને પાછળ રાખીને વિશ્વની ત્રીજા નંબરની અર્થવ્યવસ્થા બની ગયું છે. જાપાન વિશ્વની ત્રીજા ક્રમની સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થામાંથી ચોથા ક્રમે સરકી ગયું હતું તેમ એએફપીના અહેવાલમાં જણાવાયું છે. આ ઘટાડો મુખ્યત્વે યેનના મૂલ્યમાં નોંધપાત્ર ઘટાડાને આભારી હતો.
સરકારી ડેટા અનુસાર, 2023 માટે ડોલરના સંદર્ભમાં જાપાનનું ગ્રોસ ડોમેસ્ટિક પ્રોડક્ટ (જીડીપી) 4.2 ટ્રિલિયન ડોલર હતી. તેની સરખામણીમાં, જર્મની, 4.5 ટ્રિલિયન ડોલરની જીડીપી સાથે, વૈશ્વિક સ્તરે ત્રીજા સ્થાને છે.

રેન્કિંગમાં આ ફેરફાર ખાસ કરીને યેનના અવમૂલ્યનને કારણે થયો છે, જે 2022 અને 2023માં ડોલર સામે 18 ટકાથી વધુ ઘટ્યો હતો, જેમાં ગયા વર્ષે સાત ટકાના ઘટાડાનો સમાવેશ થાય છે. બેન્ક ઓફ જાપાનના નકારાત્મક વ્યાજ દરો જાળવી રાખવાના નિર્ણયે પણ ચલણના ઘટાડા માટે ફાળો આપ્યો હતો. ગયા વર્ષે જાપાનની અર્થવ્યવસ્થામાં 1.9 ટકાનો વધારો થયો હતો.

અહેવાલમાં નોંધવામાં આવ્યું છે કે જાપાન અને જર્મની બંને નિકાસ પર ખૂબ આધાર રાખે છે અને નોંધપાત્ર પડકારોનો સામનો કરે છે. જો કે, જાપાનને કામદારોની અછત સાથે વધુ સ્પષ્ટ સમસ્યાનો સામનો કરવો પડે છે, જે ઘટી રહેલી વસ્તી અને નીચા જન્મ દરને કારણે વધી જાય છે. આ તેના જર્મન સમકક્ષની તુલનામાં જાપાન માટે પડકારોનો અલગ પ્રકારના છે.

ઘટતી જતી વસ્તી અને નીચા જન્મ દરનો સામનો કરી રહેલા જાપાને 2023 ના છેલ્લા ત્રિમાસિક ગાળામાં તેની અર્થવ્યવસ્થામાં 0.1 ટકા સંકોચન અનુભવ્યું. તેનાથી વિપરીત, જર્મનીએ કામદારોની અછત, યુરોપિયન સેન્ટ્રલ બેંકની નીતિમાં ફેરફાર અને મજૂરની અછતનો સામનો કર્યો.

વધતી જતી યુવા વસ્તી અને ઉચ્ચ વૃદ્ધિ દર સાથે, ભારત આ દાયકાના અંતમાં, યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ અને ચીન પછી વિશ્વની સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થાઓમાં ત્રીજા સ્થાનનો દાવો કરીને જાપાન અને જર્મની બંનેને પાછળ છોડી દેશે તેવી ધારણા છે.

કેબિનેટ ઓફિસના તાજેતરના ડેટાએ 2023 ના છેલ્લા ત્રિમાસિક ગાળા દરમિયાન જાપાનની અર્થવ્યવસ્થામાં 0.1 ટકાના સંકોચનનો સંકેત આપ્યો છે, જે 0.2 ટકા વૃદ્ધિની બજારની અપેક્ષાઓથી ઓછી છે. જુલાઈ-સપ્ટેમ્બર ક્વાર્ટરમાં સુધારેલા 0.8 ટકાના સંકોચનને પગલે આ સતત બીજા ત્રિમાસિક ગાળામાં ઘટાડો દશર્વિે છે.
1960ના દાયકાના ઉત્તરાર્ધમાં વિશ્વની બીજી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા બનવાથી લઈને ચોથા સ્થાને સરકી જવા સુધીની જાપાનની સફર એક જટિલ આર્થિક ઈતિહાસને પ્રતિબિંબિત કરે છે, જેમાં 1990ના દાયકાની શરૂઆતમાં તેની સંપત્તિના બબલના વિસ્ફોટનો સમાવેશ થાય છે, જે વર્ષોની આર્થિક સ્થિરતા તરફ દોરી જાય છે. જેમ જેમ જાપાન પડકારો સાથે ઝઝૂમી રહ્યું છે, ત્યારે આંતરરાષ્ટ્રીય નાણાં ભંડોળ પ્રોજેક્ટ કરે છે કે ભારતનું અર્થતંત્ર 2026માં જાપાન અને જર્મનીથી 2027માં આગળ નીકળી જશે.