ભારતમાં હિન્દી અને ઉર્દૂ બંને બોલાય છે. આ બે ભાષાઓ વચ્ચે ઘણી સમાનતાઓ છે, તેમ છતાં તેઓ જે રીતે લખાય છે તેમાં મોટો તફાવત છે. લોકોના મનમાં આ સવાલ વારંવાર ઉઠે છે કે જ્યારે હિન્દી ડાબેથી જમણે લખાય છે તો ઉર્દૂ શા માટે જમણેથી ડાબે લખાય છે.

હિન્દી કઈ લિપિમાં લખાય છે?

હિન્દી ભાષા દેવનાગરી લિપિમાં લખાય છે. આ લિપી ડાબેથી જમણે લખાયેલી છે. દેવનાગરી લિપિનો વિકાસ પ્રાચીન ભારતની બ્રાહ્મી લિપિમાંથી થયો છે. બ્રાહ્મી લિપિ પણ ડાબેથી જમણે લખાતી હતી. ભારતમાં મોટાભાગની ભારતીય ભાષાઓ દેવનાગરી અથવા તેના જેવી લિપિમાં લખાય છે.

આ લિપિમાં લખાય છે ઉર્દૂ

હિન્દીથી વિપરીત ઉર્દૂ ભાષા નસ્તાલીક લિપિમાં લખાય છે. આ લિપિ અરબી લિપિમાંથી વિકસિત થઈ છે અને જમણેથી ડાબે લખાય છે. અરબી અને ફારસી જેવી બીજી ઘણી ભાષાઓ પણ આ લિપિમાં લખાયેલી છે.

શા માટે બંને ભાષાઓ જુદી જુદી દિશામાં લખવામાં આવે છે?

હિન્દી અને ઉર્દૂનો વિકાસ વિવિધ સંસ્કૃતિઓના સંપર્કને કારણે થયો છે. હિન્દીનો વિકાસ પ્રાચીન ભારતીય સંસ્કૃતિના સંપર્કને કારણે થયો હતો, જ્યારે ઉર્દૂનો વિકાસ મધ્ય એશિયા અને પશ્ચિમ એશિયાની સંસ્કૃતિના સંપર્કને કારણે થયો હતો. આ સંસ્કૃતિઓમાં લખવાની વિવિધ પરંપરાઓ હતી.

બીજી તરફ, હિન્દીનો વિકાસ મુખ્યત્વે હિંદુ ધર્મના પ્રભાવ હેઠળ થયો છે, જ્યારે ઉર્દૂનો વિકાસ ઇસ્લામના પ્રભાવ હેઠળ થયો છે. બંને ધર્મોમાં અલગ અલગ લેખન પરંપરા હતી. ઉપરાંત, હિન્દી અને ઉર્દૂ બંને ભાષાઓ સમય સાથે વિકસિત થઈ છે અને તેમની લેખન શૈલી પણ બદલાતી રહે છે.

હિન્દી અને ઉર્દુ વચ્ચે સમાનતા

હિન્દી અને ઉર્દુ, એકબીજાથી અલગ હોવા છતાં ઘણી સામ્યતા ધરાવે છે. બંને ભાષાઓનું મૂળ એક જ છે, જેને હિન્દુસ્તાની કહેવામાં આવતું હતું. તેમજ બંને ભાષાઓમાં ઘણા સમાન શબ્દો છે. આ સિવાય બંને ભાષાઓનું વ્યાકરણ પણ ઘણી હદ સુધી સમાન છે.