હિન્દુ કેલેન્ડર મુજબ, ફાગણ મહિનો વર્ષનો અંતિમ મહિનો છે. મહાશિવરાત્રિ આ મહિનાના કૃષ્ણ પક્ષની ચતુર્દશી પર પડે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે મહાશિવરાત્રી પર મહાદેવનું નિરીક્ષણ અને પૂજા કરવાથી તે ખૂબ જ ખુશ થાય છે અને ભક્તોની દરેક મનોકામના પૂર્ણ કરે છે.

આ વખતે મહાશિવરાત્રી 11 માર્ચ 2021ના ​​રોજ છે. હિન્દુ શાસ્ત્રોમાં મહાશિવરાત્રીની આખી રાત જાગીને મહાદેવની પૂજા કરવાનું કહેવામાં આવે છે. મહાશિવરાત્રીની રાત્રે થતું જાગરણનું આધ્યાત્મિક અને વૈજ્ઞાનિક મહત્વ છે.

ધાર્મિક મહત્વ 
જો તમે ધાર્મિક મહત્વની વાત કરો તો મહાશિવરાત્રીની રાત શિવ અને દેવી પાર્વતીના લગ્નની રાત માનવામાં આવે છે. આ દિવસે શિવ વૈરાગ્ય જીવનમાંથી ઘરના જીવન તરફ વળ્યા હતા. શિવ અને પાર્વતી માતા માટે આ રાત ખૂબ જ ખાસ હતી. એવું માનવામાં આવે છે કે આ રાતે જાગરણ કરનારા ભક્તો શિવ અને તેમની શક્તિ, પાર્વતીની પૂજા કરે છે. તે ભક્તોને શિવ અને મા પાર્વતીનો વિશેષ આશીર્વાદ મળે છે. તેમની બધી ઇચ્છાઓ પૂર્ણ થાય છે અને જીવનના તમામ દુ:ખો દૂર થાય છે. તેથી, મહાશિવરાત્રીની રાતે ક્યારેય નિંદ્રા કરવી જોઈએ નહી.

વૈજ્ઞાનિક મહત્વ 
જો વૈજ્ઞાનિક દ્રષ્ટિથી જોવામાં આવે તો પણ મહાશિવરાત્રીની રાત ખૂબ જ વિશેષ છે. ખરેખર, આ રાત્રે ગ્રહની ઉત્તરી ગોળાર્ધ એવી રીતે સ્થિત છે કે મનુષ્યની અંદરની ઉર્જાકુદરતી રીતે ઉપરની તરફ જવા માંડે છે. એટલે કે, કુદરત જ માણસને તેના આધ્યાત્મિક શિખરે પહોંચવામાં મદદ કરે છે. ધાર્મિક વાત કરતા, પ્રકૃતિ તે રાત્રે માણસને ભગવાન સાથે જોડે છે. જેથી લોકોને તેનો પૂરો લાભ મળી શકે, મહાશિવરાત્રીની રાત્રે, કરોડરજ્જુ સીધી કરીને ધ્યાન મુદ્રામાં બેસવું જોઈએ.

મહાશિવરાત્રી માસિક શિવરાત્રીથી અલગ છે
દર મહિને, અમાવાસ્યાના એક દિવસ પહેલા એટલે કે કૃષ્ણ પક્ષની ચતુર્દશીને શિવરાત્રી કહેવામાં આવે છે. પરંતુ ફાલ્ગુન મહિનાના કૃષ્ણ પક્ષની ચતુર્દશીને મહા શિવરાત્રી કહેવામાં આવે છે. આ કિસ્સામાં, ઘણા જ્યોતિષીઓ માને છે કે દર મહિને અમાવસ્યાની રાતે ચંદ્ર સંપૂર્ણપણે નબળો પડી જાય છે. આવી સ્થિતિમાં, શિવરાત્રીની ચતુર્દશી તિથિના એક રાત પહેલા અને શિવની પૂજા-અર્ચના કરવામાં આવે છે, જેથી મહિનાને ક્ષીણ થનારી તારીખ અમાવસ્યાના પ્રભાવથી બચાવવામાં આવે.